دندانپزشکی
دیباچه:
به روی دیوار مطب یک دندانپزشک، شعاری به این مضمون نصب شده بود
"یا نخ دندان یا مردن، کدام را انتخاب می‌کنید؟" اگر چه باور این سخن مشکل
است اما محققین ثابت کرده‌اند که این شعار گفته‌ای بی‌محتوا نیست و اصلاً
جنبه شوخی ندارد. در واقع هرگونه عفونت در ناحیه دهان به ویژه عفونت ناشی
از بیماری‌های پیرامون دندان و لثه و چرکی که بین فاصله دندان و لثه تجمع
می‌کند، می‌تواند وارد جریان خون شده و در نهایت سبب سکته قلبی، سکته مغزی
یا حتی مرگ شود.آری! امروزه دندانپزشکی فن و مهارت کشیدن دندان یا ساخت
دندان مصنوعی با روش‌های ابتدایی نیست بلکه دانشی است که سلامت دهان و
دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات
تأمین می‌کند. همچنین به یاری این علم می‌توان بسیای از بیماری‌ها را در
مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.رشته دندانپزشکی در مقطع
دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌های
دهان و دندان را آموزش می‌دهد. این مقطع دارای دو دوره مجزای 2 و 4
ساله است. که در 2 سال اول دانشجویان واحدهای علوم‌پایه مثل
بیوشیمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی و
ایمنی‌شناسی را می‌گذرانند و بعد از 2 سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی
شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب‌شناسی فک و دهان،
ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و
فک و صورت، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و
دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی
دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و
دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان
آنها اقدام کنند.
توانایی‌های لازم :
یک دندانپزشک عمومی با بینش هنری، کارش را آغاز و به پایان
می‌رساند. چرا که او در هنگام تراش دندان، ردیف کردن، ساخت و ترمیم
دندان و موارد دیگر باید از خلاقیت هنری خویش بهره برده و دارای
نگرش کارشناسانه هنری باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید از
دست‌هایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای
دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دست‌هایی
هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی
را انجام داد.در نهایت باید گفت که هرآنچه یک دانش‌آموز در درس زیست‌شناسی
دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد، به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد
بخصوص دو بخش فیزیولوژی وآسیب‌شناسی که دانشجویان در دوسال اول تحصیل با
وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می‌کنند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه در کشور ما فرصت‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل
عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور
ما است و دیگر اینکه در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت
به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. البته افزایش تعداد
دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی‌ها و
پیش‌بینی‌های جوامع علمی خارج از کشور، در سال 2030 میلادی بهداشت
دهان و دندان مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی
عمومی به بخشی از پزشکی عمومی باز می‌گردد و رشته دندانپزشکی تنها
جنبه تخصصی پیدا می‌کند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی نظری، بیوشیمی عملی، آناتومی نظری، آناتومی
عملی، بافت‌شناسی انسانی نظری، بافت‌شناسی انسانی عملی، فیزیولوژی
نظری، فیزیولوژی عملی، ژنتیک انسانی، جنین‌شناسی عمومی،
میکروب‌شناسی نظری، میکروب‌شناسی عملی، ایمنی‌شناسی نظری،
ایمنی‌شناسی عملی، آسیب‌شناسی عمومی، آمار پزشکی و دندانپزشکی و روش
تحقیق ، بهداشت عمومی و اکولوژی محیط زیست.
دروس تخصصی:
کالبدشناسی و مورفولوژی دندان ، پروتز کامل ، مواد دندانی، رادیولوژی
دهان، فارماکولوژی، جنین و بافت شناسی فک و دهان ، آسیب‌شناسی،
پروتز ثابت ، پروتز پارسیل، دندانپزشکی ترمیمی ، بیماری‌های دهان و
تشخیص، پریودنتولوژی، جراحی فک و دهان، اندودنتیکس ، بهداشت دهان و
پیشگیری، تغذیه، بیماری‌های درونی، ارتودنسی، گوش و حلق و بینی،
بیماری‌های روانی، دندانپزشکی کودکان، نظام پزشکی و طب قانونی،
دندانپزشکی جامعه‌نگر، بیولوژی دهان، سمینار آسیب‌شناسی.منبع: کتاب
آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه
سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
داروسازی
دیباچه: بسیاری از مردم و از جمله تعداد قابل توجهی از داوطلبان آزمون
سراسری شناخت صحیحی از رشته داروسازی ندارند. آنها نمی‌دانند که شغل
فارغ‌التحصیل داروسازی، دارو فروشی نیست و حتی هدف این رشته نیز فقط تربیت
داروساز نمی‌باشد. چرا که داروسازی تنها یکی از تخصص‌های فارغ‌التحصیل این
رشته است. باید دانست که در علم پزشکی برای مداوای یک بیمار، روش‌های
متعددی از جمله دارو درمانی، جراحی و روان درمانی وجود دارد. که در
این میان دارو درمانی به عنوان متداول‌ترین شیوه در تمام دنیا
شایع است و رشته داروسازی، رشته‌ای است که در همین زمینه با
بیماران و مردم مرتبط می‌گردد. همچنین یک داروساز در صورت ناموفق
بودن رژیم دارو درمانی باید علل عدم موفقیت را بررسی کند. از همین
رو می‌توان گفت رشته داروسازی بخشی از علوم پزشکی است که در
رابطه با تولید و ساخت دارو، بررسی وضعیت دارو در بدن انسان و
موجودات زنده و میزان تأثیر دارو در سلامت جامعه و کم کردن
بحران‌های بیماری‌زا نقش ایفا می‌کند. به عبارت دیگر رشته داروسازی
به شناخت ماده مؤثر، فرموله کردن این ماده (تبدیل ماده مؤثر به
فرمی که قابل مصرف برای بیمار باشد مثل قرص، کپسول، شربت یا
استفاده از روش‌های تزریقی) و بررسی اثرات دارو بر بدن بیمار
می‌پردازد.شاید جالب باشد که بدانید حدود 30 تا 50 درصد علت ناموفق شیوه
مداوای یک بیمار، به دارو مربوط می‌شود؛ یعنی کیفیت دارو، انتخاب نوع‌دارو و
نحوه استفاده از دارو (این که بیمار دارو را با چه مواد غذایی یا داروهای
دیگر استفاده کرده است) می‌تواند اثر دارو را تضعیف کند. و این وظیفه یک
داروساز است که علت را تشخیص دهد و در این زمینه پزشک معالج را راهنمایی
کند.
توانایی‌های لازم :
داروسازی تلفیقی از علوم پایه و بالینی است و به همین دلیل
توانمندی در دروس فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی برای این رشته ضروری
است. همچنین دانشجوی این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید
بتواند با افراد به درستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در
ضمن فردی سخت‌کوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و
متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه تحلیلی دارد و در نتیجه به
همت و تلاش قابل توجه نیازمند است.
موقعیت شغلی در ایران :
حدود 90 درصد فارغ‌التحصیلان این رشته جذب بازار کار می‌شوند که از
این میان بیش از 80 درصد جذب داروخانه‌ها و مابقی در صنایع داروسازی
(صنعت ساخت و کنترل دارو) و کارخانه‌های آرایشی ـ بهداشتی مشغول
به کار می‌شوند یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی فعالیت می‌کنند. از سوی دیگر در حال حاضر حدود 97 درصد داروهای
مورد نیاز کشور (از نظر عددی) در کارخانه‌های متعدد داروسازی داخل کشور
ساخته می‌شود و بدون شک این کارخانه‌ها به کارشناسان داروسازی نیاز
دارند. این در حالی است که اکثر کارخانه‌های داروسازی کشور دارای
واحدی به نام واحد تحقیقات هستند و امکان فعالیت‌های تحقیقاتی برای
فارغ‌التحصیلان علاقه‌مند مهیا است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
بیولوژی نظری، فیزیک نظری، ریاضیات پایه و مقدمات آمار، شیمی
عمومی، بیوشیمی ، فیزیولوژی ، شیمی آلی ، تشریح، اصول خدمات
بهداشتی،آمار حیاتی، شیمی تجزیه، میکروب‌شناسی نظری و عملی،
انگل‌شناسی و قارچ‌شناسی، ایمونولوژی، کمک‌های اولیه، کامپیوتر.
دروس تخصصی:
گیاه‌شناسی دارویی، اشکال دارویی، تغذیه و رژیم درمانی، مواد
خوراکی نظری، مدیریت در داروسازی، درمان‌شناسی، اطلاعات دارویی،
شیمی دارویی، فارماکولوژی، مفردات پزشکی ، فرآورده‌های دارویی
بیولوژیکی، فیزیکال فارماسی، روش‌های دستگاهی، سم‌شناسی ،
بیوفارماسی، داروسازی صنعتی ، کنترل میکروبی دارویی ، کارآموزی
صنعت، زبان تخصصی، مقدمات داروسازی، گیاه‌شناسی داروسازی، کارآموزی
داروخانه. (بیشتر درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه ارائه
می‌شود).منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش
کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
حقوق
دیباچه: "هرگاه خداوند بنده‌ای را گرامی کند، او را در برپای داشتن حق (در
میان مردم) یاری می‌کند."این کلام امیر‌المؤمنان، رساتر از هر جمله دیگری
بیانگر ارزش علم حقوق است. علمی که با حمایت از قانون و دفاع از حقوق
محرومان، تلاش می‌کند تا در جامعه حق و عدالت حاکم شود. در معرفی این علم
باید گفت که هرگونه روابط اجتماعی که آثار حقوقی از آن ایجاد شود،
موضوع علم حقوق قرار می‌گیرد. این روابط می‌تواند مربوط به روابط
دولت و مردم باشد که به حقوق عمومی معروف است یا شامل روابط
خصوصی مردم گردد که حقوق خصوصی نامیده می‌شود. به عبارت دیگر حقوق
عمومی شامل حقوق قوای سه‌گانه کشور، حاکمیت و آنچه که مربوط به
اداره کشور است، می‌شود و حقوق خصوصی به روابط بین خود مردم
می‌پردازد که مهمترین آنها روابط تجاری است که عامل ایجاد رشته
حقوق تجارت شده است یا مسائل مربوط به حقوق مدنی است که از آن
جمله می‌توان به اموال، مالکیت، قراردادها، مسؤولیت‌هایی که اشخاص
در خطاهایی که مرتکب می‌شوند برایشان به وجود می‌آید مثل مسؤولیت
ناشی از حوادث، قواعد مربوط به ارث، وصیت، ولادت، اقامتگاه اشخاص و
ده‌ها مورد دیگر اشاره کرد.همچنین شاخه‌ای از حقوق به روابط
بین‌المللی می‌پردازد که خود به دو بخش حقوق روابط بین‌الملل عمومی
و خصوصی تقسیم می‌شود که حقوق روابط بین‌الملل عمومی به روابط
بین دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌پردازد.
توانایی‌های لازم :
جسارت، قدرت استدلال، خلاقیت ذهنی و فن بیان خوب لازمه موفقیت در
این رشته است. ممکن است که به دست آوردن لیسانس حقوق کار
دشواری نباشد اما حقوقدان‌شدن بسیار مشکل است. چرا که علم حقوق
امروزه با جامعه‌شناسی، روانشناسی و علوم فلسفی آمیخته شده است و
یک حقوقدان باید از این علوم اطلاعات کافی داشته باشد. همچنین یک
دانشجوی حقوق برای اینکه در رشته خود موفق گردد لازم است که به
زبان و ادبیات فارسی مسلط باشد چون منطق حقوق در ضمن این که
شباهت‌های زیادی به منطق ریاضی دارد، یک منطق اقناعی و خطابی
است؛ یعنی یک حقوقدان باید بتواند کسانی را که مورد خطاب او قرار
می‌گیرند یا دادگاهی که مأمور رسیدگی به دعوا است، با زبان سلیس و
بلیغ قانع کند ، در نتیجه باید به زبان و ادبیات مسلط باشد. در ضمن
باید اطلاعاتی از ریاضیات داشته باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
در حال حاضر به دلیل توسعه این رشته و تعداد زیاد فارغ‌التحصیلان
آن، که از دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی وارد بازار کار می‌شوند،
یافتن کار مناسب برای فارغ‌التحصیل لیسانس با دشواری‌هایی توأم است
بخصوص متقاضیانی که علاقه‌مند به کار خاصی مثل وکالت در این رشته
هستند، با محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند. اما در کل یک دانشجوی خوب و
علاقه‌مند می‌تواند پس از گواهی لیسانس به شغل‌های متنوعی مثل
وکالت دعاوی دادگستری، مشاور حقوقی بانک‌ها، شهرداری‌ها، شرکت‌ها و
وزارتخانه‌ها و سردفتری دفاتر اسناد رسمی بپردازد.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
مقدمه علم حقوق، حقوق جزای عمومی، حقوق اساسی، حقوق مدنی ،
مبانی علم اقتصاد، عربی، مالیه عمومی، مبانی جامعه‌شناسی.
دروس اصلی و تخصصی:
آئین دادرسی مدنی، متون حقوقی، آئین دادرسی کیفری، حقوق اساسی،
حقوق جزای عمومی، حقوق بین‌المللی عمومی، حقوق سازمان‌های
بین‌المللی، حقوق اداری، اصول فقه، متون فقه، حقوق تجارت، قواعد
فقه، حقوق تطبیقی، ادله اثبات دعوی، حقوق کار، پزشکی قانونی، کار
تحقیقی، حقوق بین‌المللی خصوصی.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی
سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی
سازمان سنجش
حسابداری
دیباچه:
یک چرتکه، یکی دو دفتر و یک قلم، ابزار کار آنها بوده است تا حساب دخل و
خرج یک واحد اقتصادی را ثبت کنند و به وضعیت مالی آن سر و سامان ببخشند.این
افراد در قدیم عنوانشان "میرزا" بود. بعدها "دفتردار" نام گرفتند و امروزه
به نام "حسابدار" فعالیت می‌کنند. البته نسل جدید به جای چرتکه از ماشین
حساب یا ماشین‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند و سرو کارشان با کامپیوتر
است اما این پیشرفت، بیشتر شامل ابزار کار می‌شود نه نوع کار، چون آنها
حسابداری را فنی "تجربی" می‌دانند که باید به روش استاد و شاگردی فرا گرفت و
نیازی به تحصیلات دانشگاهی ندارد.حال سؤال اینجاست که اگر حسابداری نیاز
به تحصیلات دانشگاهی ندارد، چرا از سال 1345 رشته حسابداری در آموزشگاه
عالی حسابداری شرکت ملی نفت ایران و سپس در دانشگاه تهران دایر گردید و
امروزه نیز در بسیاری از دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی تدریس می‌شود؟ آیا
می‌توان گفت که حسابداری در مفهوم امروزین آن با دفترداری متفاوت است؟در
پاسخ باید گفت که حسابداری یک "سیستم" است که در آن فرآیند جمع‌آوری،
طبقه‌بندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارش‌های مالی و
صورت‌های حسابداری در شکل‌ها و مدل‌های خاص انجام می‌گیرد. تا افراد
ذی‌نفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان یا برون‌سازمانی مثل
بانک‌ها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر یا مقامات مالیاتی بتوانند
ازاین اطلاعات استفاده کنند. به همین دلیل فردی که تحصیلات
دانشگاهی ندارد، بیشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا که گزارش‌های این
دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمی‌شود و بیشتر
تراز حساب‌ها می‌باشد. برای مثال یک حسابدار تجربی نمی‌تواند به راحتی
بین دارایی کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود یا نمی‌داند که
چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کند. از سوی دیگر یک
حسابدار متخصص، در آینده می‌تواند مدیر مالی یک سازمان یا شرکت گردد؛
یعنی می‌تواند به مدیریت یک شرکت ایده بدهد که منابع موجودش را
در چه راه‌هایی سرمایه‌گذاری نماید تا استفاده بهینه کند یا اگر شرکت
به منابع مالی جدید نیاز داشت یک مدیر مالی براساس دانش آکادمیک
خود می‌تواند بگوید که از چه طریقی باید تأمین مالی کرد در حالی که
مجموع این فعالیت‌ها خارج از توانایی یک حسابدار تجربی است.
توانایی‌های لازم :
رشته حسابداری از جمله رشته‌هایی است که از داوطلبان سه گروه
آزمایشی ریاضی و فنی، علوم‌تجربی و علوم‌انسانی دانشجو می‌پذیرد و در
آزمون هر سه گروه نیز درس ریاضی به عنوان مهمترین درس این رشته
مطرح است. در واقع داشتن شم ریاضی در رشته حسابداری از اهمیت
بسیاری برخوردار است. همچنین یک حسابدار باید بتواند به خوبی گزارش
کارهای خود را ارائه دهد. بنابراین باید به ادبیات فارسی مسلط بوده و
نگارش خوبی داشته باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید تحمل
ساعت‌ها کار در پشت یک میز و صندلی و سروکار داشتن با اعداد و ارقام
را داشته و دقیق و منظم باشد تا در جمع‌‌بندی اعداد و ارقام دچار
مشکل نگردد و در نهایت این که یک حسابدار برای موفقیت در این دنیای پر از
رقابت و تغییر و تحول باید خلاق، مبتکر، صبور و منضبط باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
فرصت‌های شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایین‌ترین سطح تا
بالاترین سطح را در بر می‌گیرد. به همین دلیل با این که در
دانشگاه‌های مختلف کشور اعم از دولتی، غیرانتفاعی و آزاد، دانشجویان
بسیاری در رشته حسابداری تحصیل می‌کنند اما تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار
این رشته از بیشتر رشته‌ها کمتر است. چون از یک مؤسسه کوچک گرفته
تا بزرگترین کارخانه‌های کشور حداقل برای تهیه اظهارنامه مالیاتی
به حسابدار نیازمند هستند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
روانشناسی عمومی، جامعه شناسی، اصول علم اقتصاد، ریاضیات پایه،
ریاضیات کاربردی، آمار کاربردی، مبانی کاربرد کامپیوتر، پژوهش و
عملیات، مدیریت تولید، حقوق بازرگانی، پول و ارز بانکداری ، مبانی
سازمان مدیریت، توسعه اقتصادی، مالیه عمومی، روش تحقیق.
دروس اصلی و تخصصی:
اصول حسابداری، حسابداری میانه، حسابداری پیشرفته، حسابداری صنعتی،
حسابرسی، حسابداری مالیاتی، اصول تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت
مالی، مباحث جاری حسابداری ، متون حسابداری.منبع: کتاب آشنایی با
رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم
افزار سامان رشته ی سازمان سنجش