معرفی رشته پرستاری
پرستاری
دیباچه:
همیشه در میدان است. سربازی است که در سخت‌ترین شرایط نیز مشکلات را
می‌پذیرد و به بیماران و دردمندان رسیدگی می‌کند و اجازه می‌دهد تا همه
بیماران صعب‌العلاج، بیماران عفونی و واگیردار، بیمارانی که شعله‌های آتش
چهره‌شان را متلاشی کرده است و کسی طاقت دیدن آنها را ندارد، در وسعت
دست‌های آسمانی‌اش، آرامش یابند. این، حرفه او است. حرفه‌ای که پرستار با
قلبی سفید و قدمهایی سبز در آن گام برمی‌دارد.البته امروره با گذشت زمان و
پیشرفت علم و تکنولوژی، حرفه پرستاری یک رشته علمی است و متخصص این رشته
باید علوم بسیاری را فرا بگیرد و کاربرد آنها را در ارتباط با مریض
بیاموزد. از سوی دیگر باید توجه داشت که وظیفه یک پرستار تنها مراقبت از
بیمار در بیمارستان نیست بلکه یک پرستار با مراقبت از افراد در تمام مراحل
زندگی آنها از پیشگیری از بیماری‌ها گرفته تا مراقبت در هنگام بیماری و
توانبخشی پس از بیماری‌ها سر و کار دارد. زیرا بسیاری از بیماری‌ها ریشه در
عادت‌های غلط و شیوه نادرست زندگی دارد. برای مثال زمینه بسیاری از
سکته‌های قلبی از مدتها قبل فراهم می‌شود و دلیل آن نیز نوع غذای فرد، وزن
او و مقدار فعالیت بدنیش می‌باشد. حال این پرستار است که با آموزش‌های لازم
در مورد نوع غذا،نحوه و مقدار فعالیت بدنی و نحوه جلوگیری از فشار خون و
افزایش چربی سعی می‌کند تا از بیماری پیشگیری کند یا افراد را با علایم و
اختلالات بیماری آشنا سازد تا بیمار به موقع و پیش از پیشرفت بیماری به
دکتر مراجعه کند.در کل می‌توان گفت که پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت
بهداشتی است و نقش‌های گسترده‌ای از جمله نقش مراقبتی، حمایتی،
درمانی، هماهنگی، مشورتی، مدیریتی و تحقیقاتی دارد. به این معنا که
پرستار وظیفه مراقبت و حمایت از بیمار، هماهنگی بین بیمار و پزشک ،
بیمار و خانواده بیمار (انتقال دهنده خواست‌ها و نیازهای بیمار یا
مددجو)، مسؤولیت مدیریت بخش (اولویت‌بندی برای رسیدگی به بیماران و
تصمیم‌گیری به موقع در مورد بیماران اورژانسی)، آموزش به بیمار در
جهت تطابق با مشکلات و ناراحتی‌های پیش‌آمده، تحقیق درباره روش‌های
مراقبتی که اعمال کرده است و تحقیق بر روی نحوه کاهش تعداد
روزهای بستری یک بیمار را برعهده دارد.
توانایی‌های لازم :
دانشجوی پرستاری باید عاشق انسان و انسانیت باشد تا بتواند در شرایط
سخت و بحرانی حتی زمانی که خسته است یا آمادگی جسمی و روحی لازم
را ندارد، به دیگران کمک کند. همچنین باید فردی منظم و دقیق باشد و
بداند که نظم و سختگیری اساس کار رشته پرستاری است و از لحاظ
درسی نیز لازم است که به زیست‌شناسی، شیمی و زبان انگلیسی مسلط
باشد چون برای روزآمد بودن و اطلاع از آخرین دستاوردهای دانش
پرستاری، باید از مجلات و منابع علمی به زبان انگلیسی استفاده
کند.در ضمن دانشجوی پرستاری باید از سلامت کامل جسمانی برخوردار باشد
تا به یاری دید قوی بتواند کارهای ظریف و دقیق پرستاری را به خوبی
انجام دهد و با شنوایی خوب، صدای قلب را حتی اگر ضعیف باشد، بشنود.
حتی داشتن قدی متناسب و عدم لکنت زبان یا لرزش دست در این رشته
ضروری است. چون همین مشکلات به ظاهر کوچک، در کارایی یک پرستار
بسیار مؤثر است.در کل باید گفت که پرستاری علم و هنر است برای
همین یک پرستار باید علاوه بر دانش لازم، از آمادگی روحی و روانی،
صبر و حوصله، روابط عمومی خوب و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار
باشد. به عبارت دیگر یک پرستار نمی‌تواند تنها با تکیه بر دروس
دانشگاهی، در کار خود موفق شود بلکه باید از دانش خود در شرایط مختلف
و متفاوت به درستی استفاده کند و این نیاز به قدرت تجزیه و تحلیل
خوب، سرعت عمل و آمادگی روحی و روانی دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
در کشور ما با این که پرستاران جایگاه واقعی خود را نیافته‌اند و در
چند سال اخیر نیز با تعداد قابل توجهی فارغ‌التحصیل رشته پرستاری از
دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی
روبرو هستیم اما هنوز مراکز بهداشتی ـ درمانی به پرستارانی متخصص،
مجرب و توانمند نیازمندند و در واقع بازار کار برای فارغ‌التحصیل خوب
این رشته وجود دارد.چون پرستاران علاوه بر کار در بیمارستان‌ها و
مراکز بهداشتی ـ درمانی می‌توانند در صنعت برای مراقبت از سلامت و
بهداشت کارکنان صنایع مختلف، در سازمان تربیت بدنی و مراکز ورزشی
به عنوان یکی از اعضای اصلی تیم مراقبت پزشکی و در آموزش و پرورش
فعالیت نمایند.حتی یک پرستار می‌تواند به طور مستقل فعالیت کند؛
یعنی با تأسیس مرکز بهداشت خصوصی به ارزیابی وضعیت سلامت افراد
جامعه بپردازد یا مهدکودک دایر نماید.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
تشریح، فیزیولوژی، ایمونولوژی، بیوشیمی، میکروب‌شناسی، انگل‌شناسی، آمار حیاتی مقدماتی.
دروس اصلی:
تغذیه و تغذیه درمانی، اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری‌ها،
روانشناسی اجتماعی، داروشناسی، زبان تخصصی، اصول و روش آموزش به
بیمار.
دروس تخصصی:
اصول و فنون کاربرد احکام اسلامی در پرستاری، بررسی وضعیت سلامت،
پرستاری بهداشت جامعه، پرستاری بهداشت مادران و نوزادان و
مراقبت‌های دوران بارداری و زایمان ، بیماری‌های داخلی، عفونی و
پرستاری‌های مربوط ، پرستاری ویژه، پرستاری در فوریت‌ها، کودکان و
پرستاری مربوط 1 (کودک سالم)، کودکان و پرستاری مربوط 2 (کودک
بیمار)، بهداشت روانی، بیماری‌ها و پرستاری‌های مربوط ، اصول مدیریت
خدمات پرستاری، تاریخ و تحولات و اخلاق پرستاری، کارآموزی .
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
معرفی رشته اعضای مصنوعی
دیباچه: رشته اعضای مصنوعی و وسایل کمکی یکی از زیرشاخه‌های توانبخشی است که در آن طریقه طراحی و ساخت اعضای مصنوعی و وسایل کمکی براساس اصول مهندسی و منطبق با آناتومی بدن آموزش داده می‌شود. در واقع دروس این رشته مجموعه‌ای از علوم مهندسی و علوم پزشکی است.متخصص اعضای مصنوعی در سه زمینه حمایت از اعضای ضعیف و ناتوان بدن، ساخت اندام مصنوعی برای عضو از دست رفته و اصلاح ناهنجاری‌ها فعالیت می‌کند و برای به دست آوردن این تخصص، دروس پایه مثل آناتومی بدن، علل ناهنجاری‌ها و بیماری‌های اندام‌های مورد نظر را مطالعه کرده و سپس نحوه ساخت اُرتزها و پروتزهای مختلف را فرا می‌گیرد.گفتنی است که ارتز وسیله‌ای کمکی است که در موازات اندام فلج یا ضعیف به کار برده شده و به آن کمک می‌کند تا کارایی بهتری داشته باشد و شامل تمام اندام‌ها از جمله اندام تحتانی، اندام فوقانی، ستون فقرات و سرو گردن می‌شود. پروتز نیز عضو مصنوعی است که جانشین عضو طبیعی شده و در امتداد عضو طبیعی قرار می‌گیرد.برای مثال فردی که دچار بیماری فلج اطفال شده است با استفاده از ارتزهای کمک کننده می‌تواند سرپا ایستاده و به فعالیت‌های زندگی خود به صورت مستقل ادامه دهد.تفاوت این رشته با مهندسی پزشکی در این است که رشته مهندسی پزشکی؛ در زمینه الکترونیک و بیومکانیک کاربردی کل تجهیزات پزشکی فعالیت می‌کند یعنی طراحی یک دستگاه رادیولوژی یا فیزیوتراپی نیز در حیطه کار مهندسی پزشکی قرار می‌گیرد، در حالی که رشته اعضای مصنوعی به طراحی و ساخت وسایل کمکی و اعضای مصنوعی می‌پردازد و اعضای مصنوعی قابل ساخت در این رشته نیز اعضای مصنوعی خارج از بدن مثل دست، پا، چشم و بینی است.از همین جا می‌توان به یکی دیگر از تفاوت‌های موجود بین این دو رشته پی برد چون فارغ‌التحصیل مهندسی پزشکی علاوه بر اعضای مصنوعی خارج از بدن، پروتزهای داخلی مثل قلب مصنوعی یا اعضای پیچیده الکترونیکی و مکانیکی مثل دست سیبرنتیکی را نیز طراحی می‌کند، اما فارغ‌التحصیل اعضای مصنوعی، قطعات ساده‌تری که با ابزار دستی نیز قابل ساخت است مثل پای مصنوعی عادی یا انواع بریس‌ها را طراحی کرده و می‌سازد.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند در دو بخش دولتی و خصوصی فعالیت کند
که بخش دولتی شامل سازمان بهزیستی، هلال احمر، بنیاد جانبازان و
بیمارستان‌های دارای مراکز ارتوپدی فنی است. اما حیطه اصلی فعالیت
فارغ‌التحصیلان این رشته بخش خصوصی است چون رشته اعضای مصنوعی
جزو معدود رشته‌های توانبخشی است که فارغ‌التحصیل آن می‌تواند پس از
کسب تجربه لازم، مرکز خصوصی دایر کرده و به افراد فلج یا افرادی
که انواع بدشکلی‌های مختلف و مشکلات ارتوپدی دارند، افرادی که
بیماری‌های ساده مثل صافی کف پا داشته و احتیاج به کفش طبی دارند
و کسانی که دچار قطع عضو هستند، خدمات خود را ارائه دهد.در ضمن اگر
دانشجویی اهل تحقیق و مطالعه باشد، در این رشته زمینه نوآوری
بسیار زیاد است. بخصوص در زمینه پروتزهای زیبایی؛ یعنی ساخت چشم،
گوش و بینی مصنوعی که نیروی کار متخصص در ایران بسیار کم است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
آناتومی انسانی ، رسم فنی ، کمک‌های اولیه ، ایمنی و پیشگیری از
سوانح در کارگاه، ریاضیات پایه و مقدمات آمار، تکنیک‌های فلزکاری ،
تکنیک ارتوپدی فنی ، اصول توانبخشی ، خواص مواد (علوم فلزات)،
خواص مواد (مواد مصنوعی)، بهداشت عمومی ، ارتوپدی ، مکانیک،
تکنولوژی چوب ، تکنیک قطعه‌سازی، تئوری پروتز ، تئوری ارتز ، مدیریت
صنعتی، روانشناسی معلولین، آناتومی و فیزیولوژی اعصاب ، فیزیک ،
تکنولوژی درودگری ، آشنایی با طراحی و ساخت ارتزهای اندام فوقانی ،
آشنایی با طراحی و ساخت پروتزهای زیرزانو، آشنایی با طراحی و ساخت
ارتزهای اندام تحتانی، آشنایی با طراحی و ساخت ارتزهای ستون
فقرات، آشنایی با طراحی و ساخت پروتزهای اندام فوقانی، آشنایی با
طراحی و ساخت پروتزهای بالای زانو، اصول فیزیوتراپی و کاردرمانی،
ارزشیابی واندازه‌گیری عضلات، آناتومی سطحی ، مقاومت مصالح ،
اصطلاحات پزشکی ، رادیولوژی ، تکنیک چرمکاری ، آمار و روش تحقیق،
مدیریت مرکز ارتوپدی فنی، نورولوژی ، کینزیولوژی وبیومکانیک ،
کارآموزی در عرصه ارتزهای زیرزانو، کارآموزی در عرصه ارتزهای پا،
کارآموزی در عرصه ارتزهای بالای زانو، کارآموزی در عرصه ارتزهای
ستون فقرات ، کارآموزی در عرصه ارتزهای اندام فوقانی ، کارآموزی در
عرصه پروتزهای مچ پا و پنجه ، کارآموزی در عرصه پروتزهای زیرآرنج ،
کارآموزی در عرصه پروتزهای بالای آرنج، کارآموزی در عرصه پروتزهای
زیرزانو، کارآموزی در عرصه پروتزهای بالای زانو، کارآموزی در عرصه
پروتزهای لگن.
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش