روانشناسی
دیباچه: تا 80 سال پیش روانشناسی را مطالعه روح و روان و روانشناس را فردی
می‌دانستند که رویداد‌های درونی، ذهنی و مغزی را مثل تصورات، خاطرات،
افکار و احساسات مطالعه می‌کند.طبق این تعریف، روانشناسی شاخه‌ای از
ذهنی‌ترین بخش دانش انسان؛ یعنی فلسفه بود. اما از اوایل قرن بیستم و با
پیشرفت سریع دو علم زیست‌شناسی و فیزیک، روانشناسی نیز مطالعه ذهنی (زندگی
روانی) را کنار گذاشت و به مشاهده و مطالعه رفتار موجودات پرداخت. البته
هنوز نیز روانشناسان فرآیندهای ذهنی را مطالعه می‌کنند اما این کار را نه
به صورت ثبت شخصی ادراکات و احساسات بلکه به شیوه عینی و علمی انجام
می‌دهند.متأسفانه هنوز در کشور ما بسیاری از مردم، روانشناسی را با
کف‌بینی و احضار روح یکی می‌دانند و ما می‌بینیم که کتاب‌هایی با
موضوعات فوق، به عنوان کتاب‌های روانشناسی، فروش فوق‌العاده‌ای
دارند. در حالی که روانشناسی شاخه‌ای از علوم زیستی است که هم به
مطالعه عینی رفتار قابل مشاهده می‌پردازد و هم به فهم و درک
فرآیندهای ذهنی که مستقیماً قابل مشاهده نبوده و براساس داده‌های
رفتاری و عصب زیست‌شناختی قابل استنباط است، توجه دارد. رشته
روانشناسی در مقطع کارشناسی دارای 4 گرایش بالینی، آموزش کودکان
استثنایی، صنعتی و سازمانی و عمومی است. در این میان روانشناسی
بالینی خدمات تشخیص و درمان (روان درمانی) را به افرادی که دچار
رفتارهای نابهنجاری مثل افسردگی، اضطراب، وسواس، و غیره هستند،
ارائه می‌دهد که این خدمات در سه زمینه تشخیص، درمان و پیشنهادِ
روش‌هایی برای پیشگیری از معضلات و ناهنجاری‌های رفتاری ارائه
می‌شود. روانشناسی صنعتی و سازمانی نیز یافته‌های روانشناسی را در
تمام محیط‌های کاری به کار می‌برد؛ یعنی درباره این که محیط کار
باید چگونه باشد تا بهترین بازدهی را داشته باشد یا چه متغیرهایی در
ارتباط بین کارفرما و کارگر مؤثر است و چه عواملی باعث عدم تفاهم
بین کارفرما و کارگر می‌شود، مطالعه می‌کند. روانشناسی عمومی نیز به
مطالعه کلیات روانشناسی می‌پردازد و روانشناسی و آموزش کودکان
استثنایی کاربرد یافته‌های روانشناسی در رابطه با کودکان استثنایی
(تیزهوشان و معلولین جسمانی) است.
توانایی‌های لازم :
زیست‌شناسی و شیمی در این رشته اهمیت بسیاری دارد و باید پایه
علوم‌زیستی دانشجوی این رشته قوی باشد. به همین دلیل امروزه
دانشجویان این رشته از بین دو گروه آزمایشی علوم‌انسانی و
علوم‌تجربی پذیرفته می‌شوند. از سوی دیگر آمار و ریاضی و زبان
انگلیسی در این رشته کاربرد و اهمیت زیادی دارد. دانشجوی این رشته
باید نسبت به اطراف و جامعه خود دید عمیقی داشته باشد تا بتواند
ظرافت‌های رفتاری افراد را درک کند و به ویژگی‌های روانی افراد پی
ببرد.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه روانشناسی با همه جنبه‌های زندگی ما ارتباط دارد و هر اندازه
که جامعه پیچیده‌تر شود، روانشناسی نیز نقش مهمتری در حل مسائل
آدمی برعهده می‌گیرد. این به معنای فرصت‌های شغلی متنوع و گسترده
برای فارغ‌التحصیلان رشته روانشناسی است.به گفته کارشناسان این
رشته، آینده روانشناسی در کشور ما روشن و امیدبخش است و
فارغ‌التحصیلان این رشته باید آینده خود را در فردا ببینند. چون کشور
ما یکی از کشورهای در حال توسعه است و بدون بهره‌گیری از شاخه‌های
مختلف روانشناسی نمی‌تواند توسعه همه‌جانبه داشته باشد. از سوی دیگر
کشور ما، کشور جوانی است و امروزه یکی از دغدغه‌های خانواده‌ها، حفظ
بهداشت روانی و بالا بردن سطح دانش فرزندانشان می‌باشد که این دو
مهم نیز به یاری شاخه‌های مختلف روانشناسی از جمله روانشناسی رشد و
روانشناسی تربیتی امکان‌پذیر است. البته در حال حاضر فارغ‌التحصیلان
این رشته بیشتر جذب آموزش و پرورش می‌شوند یا در شرکت‌ها و
سازمان‌ها به عنوان کارشناس روانشناسی فعالیت می‌کنند و عده‌ای نیز
به عنوان دستیار متخصص روانشناسی بالینی یا روانپزشک مشغول به کار
هستند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف روانشناسی :
روانشناسی عمومی، علم‌النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی، آمار
توصیفی، فیزیولوژی عمومی، کلیات فلسفه، مبانی جامعه‌شناسی،
روانشناسی احساس و ادراک، متون روانشناسی به زبان خارجی، آمار
استنباطی، روش تحقیق در روانشناسی، روانشناسی فیزیولوژیک، روانشناسی
تجربی، روانشناسی رشد، روانشناسی یادگیری، روانشناسی تربیتی،
روانشناسی اجتماعی، روانسنجی، انگیزش و هیجان، شخصیت، آسیب‌شناسی
روانی، بهداشت روانی، روانشناسی مرضی کودک، تاریخچه و مکاتب
روانشناسی.
دروس تخصصی گرایش روانشناسی بالینی:
کاربرد مقدماتی روش‌های تشخیص بالینی، کاربرد مقدماتی روش‌های
درمان، مصاحبه، سمینار مسائل روانشناسی بالینی در جهان و ایران،
پژوهش‌های عملی در روانشناسی بالینی، روانشناسی پویایی گروه، کلیات
روانپزشکی، بررسی مقدماتی نظریه‌های روان درمانی، روانشناسی
مشاوره و راهنمایی، روانشناسی کودکان استثنایی.
دروس تخصصی گرایش روانشناسی عمومی:
طرح‌ها و پژوهش‌های آزمایشگاهی، مقدمات نورو بسیکولوژی، ارزشیابی
شخصیت، روانشناسی مشاوره و راهنمایی، روانشناسی هوش و سنجش آن،
تفکر و زبان، روانشناسی پویایی گروه، روانشناسی کودکان استثنایی،
سمینار در مسائل روانشناسی عمومی، اختلالات یادگیری، روانشناسی
جنایی، پژوهش‌های عملی در روانشناسی عمومی.
دروس تخصصی گرایش روانشناسی استثنایی:
روانشناسی مشاوره و راهنمایی، نظریه‌ها و کاربرد آزمون‌های شناختی،
روانشناسی کودکان تیزهوش و روش‌های آموزش آنها، روانشناسی کودکان
عقب‌مانده و روش‌های آموزش آنها، اختلالات تکلم و گفتار درمانی،
روانشناسی تدریس به کودکان ناشنوا، روانشناسی تدریس به کودکان
نابینا، متون روانشناسی کودکان استثنایی به زبان‌های خارجی، بهداشت
روانی کودکان استثنایی و خانواده، زمینه پیشگیری از تولد کودکان
عقب افتاده، روانشناسی کودکان ناسازگار، روش‌های تغییر و اصلاح رفتار
کودکان، سمینار مسائل کودکان استثنایی در جهان و ایران، پژوهش‌های
عملی در روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی.منبع: کتاب آشنایی با رشته
های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار
سامان رشته ی سازمان سنجش
دندانپزشکی
دیباچه:
به روی دیوار مطب یک دندانپزشک، شعاری به این مضمون نصب شده بود
"یا نخ دندان یا مردن، کدام را انتخاب می‌کنید؟" اگر چه باور این سخن مشکل
است اما محققین ثابت کرده‌اند که این شعار گفته‌ای بی‌محتوا نیست و اصلاً
جنبه شوخی ندارد. در واقع هرگونه عفونت در ناحیه دهان به ویژه عفونت ناشی
از بیماری‌های پیرامون دندان و لثه و چرکی که بین فاصله دندان و لثه تجمع
می‌کند، می‌تواند وارد جریان خون شده و در نهایت سبب سکته قلبی، سکته مغزی
یا حتی مرگ شود.آری! امروزه دندانپزشکی فن و مهارت کشیدن دندان یا ساخت
دندان مصنوعی با روش‌های ابتدایی نیست بلکه دانشی است که سلامت دهان و
دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات
تأمین می‌کند. همچنین به یاری این علم می‌توان بسیای از بیماری‌ها را در
مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.رشته دندانپزشکی در مقطع
دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌های
دهان و دندان را آموزش می‌دهد. این مقطع دارای دو دوره مجزای 2 و 4
ساله است. که در 2 سال اول دانشجویان واحدهای علوم‌پایه مثل
بیوشیمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی و
ایمنی‌شناسی را می‌گذرانند و بعد از 2 سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی
شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب‌شناسی فک و دهان،
ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و
فک و صورت، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و
دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی
دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و
دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان
آنها اقدام کنند.
توانایی‌های لازم :
یک دندانپزشک عمومی با بینش هنری، کارش را آغاز و به پایان
می‌رساند. چرا که او در هنگام تراش دندان، ردیف کردن، ساخت و ترمیم
دندان و موارد دیگر باید از خلاقیت هنری خویش بهره برده و دارای
نگرش کارشناسانه هنری باشد. همچنین دانشجوی این رشته باید از
دست‌هایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای
دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دست‌هایی
هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی
را انجام داد.در نهایت باید گفت که هرآنچه یک دانش‌آموز در درس زیست‌شناسی
دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد، به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد
بخصوص دو بخش فیزیولوژی وآسیب‌شناسی که دانشجویان در دوسال اول تحصیل با
وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می‌کنند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه در کشور ما فرصت‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل
عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور
ما است و دیگر اینکه در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت
به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. البته افزایش تعداد
دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی‌ها و
پیش‌بینی‌های جوامع علمی خارج از کشور، در سال 2030 میلادی بهداشت
دهان و دندان مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی
عمومی به بخشی از پزشکی عمومی باز می‌گردد و رشته دندانپزشکی تنها
جنبه تخصصی پیدا می‌کند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی نظری، بیوشیمی عملی، آناتومی نظری، آناتومی
عملی، بافت‌شناسی انسانی نظری، بافت‌شناسی انسانی عملی، فیزیولوژی
نظری، فیزیولوژی عملی، ژنتیک انسانی، جنین‌شناسی عمومی،
میکروب‌شناسی نظری، میکروب‌شناسی عملی، ایمنی‌شناسی نظری،
ایمنی‌شناسی عملی، آسیب‌شناسی عمومی، آمار پزشکی و دندانپزشکی و روش
تحقیق ، بهداشت عمومی و اکولوژی محیط زیست.
دروس تخصصی:
کالبدشناسی و مورفولوژی دندان ، پروتز کامل ، مواد دندانی، رادیولوژی
دهان، فارماکولوژی، جنین و بافت شناسی فک و دهان ، آسیب‌شناسی،
پروتز ثابت ، پروتز پارسیل، دندانپزشکی ترمیمی ، بیماری‌های دهان و
تشخیص، پریودنتولوژی، جراحی فک و دهان، اندودنتیکس ، بهداشت دهان و
پیشگیری، تغذیه، بیماری‌های درونی، ارتودنسی، گوش و حلق و بینی،
بیماری‌های روانی، دندانپزشکی کودکان، نظام پزشکی و طب قانونی،
دندانپزشکی جامعه‌نگر، بیولوژی دهان، سمینار آسیب‌شناسی.منبع: کتاب
آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه
سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
داروسازی
دیباچه: بسیاری از مردم و از جمله تعداد قابل توجهی از داوطلبان آزمون
سراسری شناخت صحیحی از رشته داروسازی ندارند. آنها نمی‌دانند که شغل
فارغ‌التحصیل داروسازی، دارو فروشی نیست و حتی هدف این رشته نیز فقط تربیت
داروساز نمی‌باشد. چرا که داروسازی تنها یکی از تخصص‌های فارغ‌التحصیل این
رشته است. باید دانست که در علم پزشکی برای مداوای یک بیمار، روش‌های
متعددی از جمله دارو درمانی، جراحی و روان درمانی وجود دارد. که در
این میان دارو درمانی به عنوان متداول‌ترین شیوه در تمام دنیا
شایع است و رشته داروسازی، رشته‌ای است که در همین زمینه با
بیماران و مردم مرتبط می‌گردد. همچنین یک داروساز در صورت ناموفق
بودن رژیم دارو درمانی باید علل عدم موفقیت را بررسی کند. از همین
رو می‌توان گفت رشته داروسازی بخشی از علوم پزشکی است که در
رابطه با تولید و ساخت دارو، بررسی وضعیت دارو در بدن انسان و
موجودات زنده و میزان تأثیر دارو در سلامت جامعه و کم کردن
بحران‌های بیماری‌زا نقش ایفا می‌کند. به عبارت دیگر رشته داروسازی
به شناخت ماده مؤثر، فرموله کردن این ماده (تبدیل ماده مؤثر به
فرمی که قابل مصرف برای بیمار باشد مثل قرص، کپسول، شربت یا
استفاده از روش‌های تزریقی) و بررسی اثرات دارو بر بدن بیمار
می‌پردازد.شاید جالب باشد که بدانید حدود 30 تا 50 درصد علت ناموفق شیوه
مداوای یک بیمار، به دارو مربوط می‌شود؛ یعنی کیفیت دارو، انتخاب نوع‌دارو و
نحوه استفاده از دارو (این که بیمار دارو را با چه مواد غذایی یا داروهای
دیگر استفاده کرده است) می‌تواند اثر دارو را تضعیف کند. و این وظیفه یک
داروساز است که علت را تشخیص دهد و در این زمینه پزشک معالج را راهنمایی
کند.
توانایی‌های لازم :
داروسازی تلفیقی از علوم پایه و بالینی است و به همین دلیل
توانمندی در دروس فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی برای این رشته ضروری
است. همچنین دانشجوی این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید
بتواند با افراد به درستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در
ضمن فردی سخت‌کوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و
متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه تحلیلی دارد و در نتیجه به
همت و تلاش قابل توجه نیازمند است.
موقعیت شغلی در ایران :
حدود 90 درصد فارغ‌التحصیلان این رشته جذب بازار کار می‌شوند که از
این میان بیش از 80 درصد جذب داروخانه‌ها و مابقی در صنایع داروسازی
(صنعت ساخت و کنترل دارو) و کارخانه‌های آرایشی ـ بهداشتی مشغول
به کار می‌شوند یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی فعالیت می‌کنند. از سوی دیگر در حال حاضر حدود 97 درصد داروهای
مورد نیاز کشور (از نظر عددی) در کارخانه‌های متعدد داروسازی داخل کشور
ساخته می‌شود و بدون شک این کارخانه‌ها به کارشناسان داروسازی نیاز
دارند. این در حالی است که اکثر کارخانه‌های داروسازی کشور دارای
واحدی به نام واحد تحقیقات هستند و امکان فعالیت‌های تحقیقاتی برای
فارغ‌التحصیلان علاقه‌مند مهیا است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
بیولوژی نظری، فیزیک نظری، ریاضیات پایه و مقدمات آمار، شیمی
عمومی، بیوشیمی ، فیزیولوژی ، شیمی آلی ، تشریح، اصول خدمات
بهداشتی،آمار حیاتی، شیمی تجزیه، میکروب‌شناسی نظری و عملی،
انگل‌شناسی و قارچ‌شناسی، ایمونولوژی، کمک‌های اولیه، کامپیوتر.
دروس تخصصی:
گیاه‌شناسی دارویی، اشکال دارویی، تغذیه و رژیم درمانی، مواد
خوراکی نظری، مدیریت در داروسازی، درمان‌شناسی، اطلاعات دارویی،
شیمی دارویی، فارماکولوژی، مفردات پزشکی ، فرآورده‌های دارویی
بیولوژیکی، فیزیکال فارماسی، روش‌های دستگاهی، سم‌شناسی ،
بیوفارماسی، داروسازی صنعتی ، کنترل میکروبی دارویی ، کارآموزی
صنعت، زبان تخصصی، مقدمات داروسازی، گیاه‌شناسی داروسازی، کارآموزی
داروخانه. (بیشتر درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه ارائه
می‌شود).منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش
کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
حقوق
دیباچه: "هرگاه خداوند بنده‌ای را گرامی کند، او را در برپای داشتن حق (در
میان مردم) یاری می‌کند."این کلام امیر‌المؤمنان، رساتر از هر جمله دیگری
بیانگر ارزش علم حقوق است. علمی که با حمایت از قانون و دفاع از حقوق
محرومان، تلاش می‌کند تا در جامعه حق و عدالت حاکم شود. در معرفی این علم
باید گفت که هرگونه روابط اجتماعی که آثار حقوقی از آن ایجاد شود،
موضوع علم حقوق قرار می‌گیرد. این روابط می‌تواند مربوط به روابط
دولت و مردم باشد که به حقوق عمومی معروف است یا شامل روابط
خصوصی مردم گردد که حقوق خصوصی نامیده می‌شود. به عبارت دیگر حقوق
عمومی شامل حقوق قوای سه‌گانه کشور، حاکمیت و آنچه که مربوط به
اداره کشور است، می‌شود و حقوق خصوصی به روابط بین خود مردم
می‌پردازد که مهمترین آنها روابط تجاری است که عامل ایجاد رشته
حقوق تجارت شده است یا مسائل مربوط به حقوق مدنی است که از آن
جمله می‌توان به اموال، مالکیت، قراردادها، مسؤولیت‌هایی که اشخاص
در خطاهایی که مرتکب می‌شوند برایشان به وجود می‌آید مثل مسؤولیت
ناشی از حوادث، قواعد مربوط به ارث، وصیت، ولادت، اقامتگاه اشخاص و
ده‌ها مورد دیگر اشاره کرد.همچنین شاخه‌ای از حقوق به روابط
بین‌المللی می‌پردازد که خود به دو بخش حقوق روابط بین‌الملل عمومی
و خصوصی تقسیم می‌شود که حقوق روابط بین‌الملل عمومی به روابط
بین دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌پردازد.
توانایی‌های لازم :
جسارت، قدرت استدلال، خلاقیت ذهنی و فن بیان خوب لازمه موفقیت در
این رشته است. ممکن است که به دست آوردن لیسانس حقوق کار
دشواری نباشد اما حقوقدان‌شدن بسیار مشکل است. چرا که علم حقوق
امروزه با جامعه‌شناسی، روانشناسی و علوم فلسفی آمیخته شده است و
یک حقوقدان باید از این علوم اطلاعات کافی داشته باشد. همچنین یک
دانشجوی حقوق برای اینکه در رشته خود موفق گردد لازم است که به
زبان و ادبیات فارسی مسلط باشد چون منطق حقوق در ضمن این که
شباهت‌های زیادی به منطق ریاضی دارد، یک منطق اقناعی و خطابی
است؛ یعنی یک حقوقدان باید بتواند کسانی را که مورد خطاب او قرار
می‌گیرند یا دادگاهی که مأمور رسیدگی به دعوا است، با زبان سلیس و
بلیغ قانع کند ، در نتیجه باید به زبان و ادبیات مسلط باشد. در ضمن
باید اطلاعاتی از ریاضیات داشته باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
در حال حاضر به دلیل توسعه این رشته و تعداد زیاد فارغ‌التحصیلان
آن، که از دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی وارد بازار کار می‌شوند،
یافتن کار مناسب برای فارغ‌التحصیل لیسانس با دشواری‌هایی توأم است
بخصوص متقاضیانی که علاقه‌مند به کار خاصی مثل وکالت در این رشته
هستند، با محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند. اما در کل یک دانشجوی خوب و
علاقه‌مند می‌تواند پس از گواهی لیسانس به شغل‌های متنوعی مثل
وکالت دعاوی دادگستری، مشاور حقوقی بانک‌ها، شهرداری‌ها، شرکت‌ها و
وزارتخانه‌ها و سردفتری دفاتر اسناد رسمی بپردازد.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
مقدمه علم حقوق، حقوق جزای عمومی، حقوق اساسی، حقوق مدنی ،
مبانی علم اقتصاد، عربی، مالیه عمومی، مبانی جامعه‌شناسی.
دروس اصلی و تخصصی:
آئین دادرسی مدنی، متون حقوقی، آئین دادرسی کیفری، حقوق اساسی،
حقوق جزای عمومی، حقوق بین‌المللی عمومی، حقوق سازمان‌های
بین‌المللی، حقوق اداری، اصول فقه، متون فقه، حقوق تجارت، قواعد
فقه، حقوق تطبیقی، ادله اثبات دعوی، حقوق کار، پزشکی قانونی، کار
تحقیقی، حقوق بین‌المللی خصوصی.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی
سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی
سازمان سنجش