پزشکی
دیباچه: در حال حاضر، نظام آموزش پزشکی عمومی، شامل 4 دوره علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، کارآموزی بالینی و کارورزی بالینی است .دوره علوم پایه دوره علوم پایه پزشکی 5 ترم تحصیلی است که با اتمام آن، دانشجویان مجاز به ورود به دوره بعدی(فیزیوپاتولوژی) هستند و پیش از ورود به دوره بعدی، امتحان جامع علوم پایه پزشکی از تمام دانشجویان به طور سراسری و همزمان، توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تمام دانشگاههای علوم پزشکی به عمل میآید و قبولشدگان،مجاز به ورود به دوره فیزیوپاتولوژی خواهند بود. این امتحان، در بردارندهی مباحث تدریس شده در دوره علوم پایه است. درسهای این رشته در طول تحصیل
دروس علوم پایه:
بیوشیمی، بافتشناسی،، تشریح (نظری- عملی)، تشریح (آناتومی) (نظری ـ عملی)، فیزیولوژی(نظری ـ عملی)، ایمونولوژی(نظری)،اپیدمیولوژی، روانشناسی، جنینشناسی، تغذیه، ژنتیک، زبان تخصصی، آسیبشناسی عمومی، انگلشناسی، میکروبشناسی دوره فیزیوپاتولوژی این دوره شامل 31 واحد درسی است که دو ترم تحصیلی طول خواهد کشید. در پایان این دوره معدل دانشجو از دروس فیزیوپاتولوژی، باید دستکم 12 باشد، در غیر این صورت دانشجو باید درسهایی را که در آنها نمره کمتر از 12 آورده است، مجدداً بخواند. حداکثر مدت مجاز،در مراحل اول و دوم (علوم پایه و فیزیوپاتولوژی) 5 سال است. در پایان این دو دوره دانشجویانی که همهی واحدها را با موفقیت بگذرانند، به دورهی کارآموزی بالینی راه مییابند. باید توجه داشت که ملاک قبولی در امتحانات این مرحله، کسب حداقل نمره 12 از 20 است؛ در حالی که در دروس پایه، ملاک کسب نمره 10 از 20 میباشد.
دروس فیزیوپاتولوژی :
آسیبشناسی اختصاصی، فارماکولوژی، سیمیولوژی، دورههای فیزیوپاتولوژی ارگانها .دوره کارآموزی بالینی دانشجویان پزشکی در این مرحله قادر هستند تا آموختههای خود را از دروس مختلف با یافتههای بالینی از بیماران بستری در بیمارستانها تطبیق داده و با بهرهگیری مناسب از روشهای تشخیص آزمایشگاهی، بیماری را تشخیص دهند و اقدامات مناسب درمانی را برای بیمار انجام دهند. این دوره شامل 97 واحد درسی است که در چهار بخش اصلی ارائه میگردد و عمدتاً مسائل رایج در پزشکی عمومی را شامل میشود که عبارتند از داخلی، جراحی، زنان و کودکان. در سایر بخشها که بخشهای فرعی محسوب میشوند نیز بیماریهای شایع در آنها آموزش داده میشود. با توجه به این مطلب، چهار رشته اصلی جراحی، داخلی، زنان و کودکان زمان بیشتری را به خود اختصاص میدهند. در دوره کارآموزی، دانشجویان باید روش برخورد با بیمار، تهیه شرح حال بیمار و نحوه تشخیص و درمان را فرا بگیرند تا در دوره بعدی - کارورزی- که خود تصمیم گیرنده خواهند بود، بتوانند به کمک بیماران بشتابند و تصمیمات لازم را اتّخاذ نمایند. در دوره کارآموزی نمره قبولی در دروس عملی و نظری 12 است و معدّل کلّ دوره کارآموزی باید بالای 14 باشد و چنانچه کمتر از 14 باشد، باید واحدهای با نمره کمتر از 14 تکرار شود تا معدل کل به 14 برسد. در پایان این دوره، دانشجویان قبل از ورود به دوره کارورزی در امتحانی به نام امتحان جامع کارورزی شرکت مینمایند و پس از قبولی به دوره کارورزی وارد میشوند. چنانچه دانشجویی در امتحان مربوط قبول نگردد، حداکثر 4 مرتبه میتواند در این امتحان شرکت نماید.
دروس کارآموزی بالینی :
بیماریهای اعصاب، بیماریهای عفونی، کارآموزی داخلی، بیماریهای جراحی، بیماریهای ارتوپدی، بیماریهای عفونی، کارآموزی جراحی، تاریخ و اخلاق پزشکی، بیماریهای کودکان، پزشکی قانونی و مسمومیتها، فارماکولوژی بالینی، کارآموزی چشم، کارآموزی پوست، کارآموزی بهداشت، کارآموزی بخش کودکان، بهداشت، کارآموزی گوش و حلق و بینی، کارآموزی ارتوپدی. بیماریهای زنان و زایمان، کارآموزی رادیولوژی، بیماریهای روانی، کارآموزی روانپزشکی.دوره کارورزی بالینی این دوره آخرین مرحله آموزش پزشکی است و آن را دوره انترنی نیز میگویند. این دوره 64 واحد درسی است و 18 ماه به طول میانجامد. در دوره کارورزی،دانشجویان مسؤولیت معاینهی بیماران و تشخیص و اقدامات درمانی را در بیمارستان بر عهده خواهند داشت و آموختههای خود را در دورههای قبل به طور عملی انجام خواهند داد تا آماده پذیرش شغل پزشکی در جامعه شوند و بتوانند به طور مستقل به درمان بیماران بپردازند. در پایان این دوره و قبل از فراغت از تحصیل، کارورزان باید درس پایاننامه را که 6 واحد درسی است، آغاز کنند.
دروس کارورزی بالینی:
کارورزی بخش جراحی، کارورزی بخش چشم، کارورزی بخش سوانح و سوختگی، کارورزی بخش ارتوپدی، کارورزی بخش ارولوژی، کارورزی بخش اطفال، کارورزی بخش بهداشت، کارورزی بخش گوش و حلق و بینی، کارورزی بخش داخلی، کارورزی بخش زنان و زایمان، کارورزی بخش اورژانس، کارورزی بخش نفرولوژی، کارورزی بخش پوست، کارورزی بخش روانپزشکی .
تواناییهای لازم :
تصور بسیاری از داوطلبان ورود به دانشگاه به خصوص داوطلبان علاقهمند به رشته پزشکی این است که دانشگاه مثل یک قیف برعکس است که ورود به آن مشکل و خروج از آن بسیار ساده است. در حالی که به گفته دانشجویان این رشته، یک دانشجوی پزشکی باید آمادگی مطالعه، تحقیق و پژوهش را در حد بسیار گسترده و فراگیر داشته باشد؛ یعنی اگر دانشجو بسیار کوشا و علاقهمند نباشد و تنها برای عنوان "دکتری" وارد این رشته شده باشد، حتی نمیتواند مدرک دکترای عمومی خود را به دست بیاورد. زیرا دوره پزشکی عمومی نسبت به رشتههای دیگر، طولانیتر است و در طی این مدت دانشجو باید درسهای متعدد، متنوع، حجیم و نسبتاً پیچیده و دشواری را مطالعه کند.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه از گوشه و کنار میشنویم که برای فارغالتحصیلان پزشکی بازار کار مناسبی وجود ندارد. در حالی که هنوز در بسیاری از شهرهای کوچک و مناطق محروم با کمبود پزشک مواجه هستیم. از سوی دیگر فارغالتحصیل پزشکی حتماً نباید در مطب بنشیند و نسخه بنویسد، بلکه در زمینه پزشکی شغلهای مختلفی هست که میتوان انجام داد. برای مثال زمینههای تحقیقی بسیاری در این رشته وجود دارد. امّا متأسفانه تعداد فارغالتحصیلانی که مایلند در این زمینه کار کنند، بسیار انگشتشمار است
.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
تکنسین پروتزهای دندانی
دیباچه:
هدف این رشته تربیت متخصصان موردنیاز لابراتوارهای دندانپزشکی مراکز آموزشی، درمانی دولتی و خصوصی است. افرادی که با ساختن عضو مصنوعی برای کار ثابت مانند دندان مصنوعی (دندانپزشک، قالب دندان را تهیه میکند و متخصص پروتزهای دندانی براساس قالب، دندان را میسازد) و عضو مصنوعی برای کار متحرک مانند پلاکهای ارتودنسی در لابراتورهای دندانسازی و کلینیکهای دندانپزشکی حضوری فعال دارند.
تواناییهای لازم :
تکنسین پروتزهای دندانی کاری حساس ودقیق است و نیاز به دستانی توانمند و ماهر دارد. در این رشته دروس فیزیک، شیمی و زیستشناسی دارای اهمیت است و در نهایت داوطلبان باید توجه داشته باشند که هدف این رشته تربیت تکنسین متخصص و کارآمد است و از همین رو، این رشته تنها در مقطع کاردانی ارائه میشود.
موقعیت شغلی در ایران :
با توجه به توانمندیهایی که دانشجوی این رشته در طی تحصیل کسب میکند، براحتی میتواند جذب بازار کار شده و شغل مناسبی به دست بیاورد.فارغالتحصیلان این رشته میتوانند هم به صورت مستقل اقدام به تأسیس لابراتور کنند و هم در کلینیکهای دندانپزشکی فعالیت نمایند زیرا هر دندانپزشک عمومی یا ارتودنتسیت بری ساخت دندان مصنوعی یا قالبهای ارتودنسی باید با یک تکنسین پروتزهای دندانی فعالیت کند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
بیوشیمی نظری، آناتومی دندان نظری و عملی، آسیبشناسی، میکروبشناسی نظری و عملی، بافتشناسی نظری و عملی، آناتومی عمومی نظری و عملی، بهداشت خانواده، فیزیک، پروتز کامل نظری و عملی، پروتز پارسیل، ارتودنسی نظری و عملی، استاتیک نظری و عملی، اوکلوژن نظری و عملی، لابراتوار اختصاصی، پروتزهای اطفال و ارتودنسی نظری و عملی، مواد دندان نظری و عملی.
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
پرستاری
دیباچه:
همیشه در میدان است. سربازی است که در سختترین شرایط نیز مشکلات را
میپذیرد و به بیماران و دردمندان رسیدگی میکند و اجازه میدهد تا همه
بیماران صعبالعلاج، بیماران عفونی و واگیردار، بیمارانی که شعلههای آتش
چهرهشان را متلاشی کرده است و کسی طاقت دیدن آنها را ندارد، در وسعت
دستهای آسمانیاش، آرامش یابند. این، حرفه او است. حرفهای که پرستار با
قلبی سفید و قدمهایی سبز در آن گام برمیدارد.البته امروره با گذشت زمان و
پیشرفت علم و تکنولوژی، حرفه پرستاری یک رشته علمی است و متخصص این رشته
باید علوم بسیاری را فرا بگیرد و کاربرد آنها را در ارتباط با مریض
بیاموزد. از سوی دیگر باید توجه داشت که وظیفه یک پرستار تنها مراقبت از
بیمار در بیمارستان نیست بلکه یک پرستار با مراقبت از افراد در تمام مراحل
زندگی آنها از پیشگیری از بیماریها گرفته تا مراقبت در هنگام بیماری و
توانبخشی پس از بیماریها سر و کار دارد. زیرا بسیاری از بیماریها ریشه در
عادتهای غلط و شیوه نادرست زندگی دارد. برای مثال زمینه بسیاری از
سکتههای قلبی از مدتها قبل فراهم میشود و دلیل آن نیز نوع غذای فرد، وزن
او و مقدار فعالیت بدنیش میباشد. حال این پرستار است که با آموزشهای لازم
در مورد نوع غذا،نحوه و مقدار فعالیت بدنی و نحوه جلوگیری از فشار خون و
افزایش چربی سعی میکند تا از بیماری پیشگیری کند یا افراد را با علایم و
اختلالات بیماری آشنا سازد تا بیمار به موقع و پیش از پیشرفت بیماری به
دکتر مراجعه کند.در کل میتوان گفت که پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت
بهداشتی است و نقشهای گستردهای از جمله نقش مراقبتی، حمایتی،
درمانی، هماهنگی، مشورتی، مدیریتی و تحقیقاتی دارد. به این معنا که
پرستار وظیفه مراقبت و حمایت از بیمار، هماهنگی بین بیمار و پزشک ،
بیمار و خانواده بیمار (انتقال دهنده خواستها و نیازهای بیمار یا
مددجو)، مسؤولیت مدیریت بخش (اولویتبندی برای رسیدگی به بیماران و
تصمیمگیری به موقع در مورد بیماران اورژانسی)، آموزش به بیمار در
جهت تطابق با مشکلات و ناراحتیهای پیشآمده، تحقیق درباره روشهای
مراقبتی که اعمال کرده است و تحقیق بر روی نحوه کاهش تعداد
روزهای بستری یک بیمار را برعهده دارد.
تواناییهای لازم :
دانشجوی پرستاری باید عاشق انسان و انسانیت باشد تا بتواند در شرایط
سخت و بحرانی حتی زمانی که خسته است یا آمادگی جسمی و روحی لازم
را ندارد، به دیگران کمک کند. همچنین باید فردی منظم و دقیق باشد و
بداند که نظم و سختگیری اساس کار رشته پرستاری است و از لحاظ
درسی نیز لازم است که به زیستشناسی، شیمی و زبان انگلیسی مسلط
باشد چون برای روزآمد بودن و اطلاع از آخرین دستاوردهای دانش
پرستاری، باید از مجلات و منابع علمی به زبان انگلیسی استفاده
کند.در ضمن دانشجوی پرستاری باید از سلامت کامل جسمانی برخوردار باشد
تا به یاری دید قوی بتواند کارهای ظریف و دقیق پرستاری را به خوبی
انجام دهد و با شنوایی خوب، صدای قلب را حتی اگر ضعیف باشد، بشنود.
حتی داشتن قدی متناسب و عدم لکنت زبان یا لرزش دست در این رشته
ضروری است. چون همین مشکلات به ظاهر کوچک، در کارایی یک پرستار
بسیار مؤثر است.در کل باید گفت که پرستاری علم و هنر است برای
همین یک پرستار باید علاوه بر دانش لازم، از آمادگی روحی و روانی،
صبر و حوصله، روابط عمومی خوب و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار
باشد. به عبارت دیگر یک پرستار نمیتواند تنها با تکیه بر دروس
دانشگاهی، در کار خود موفق شود بلکه باید از دانش خود در شرایط مختلف
و متفاوت به درستی استفاده کند و این نیاز به قدرت تجزیه و تحلیل
خوب، سرعت عمل و آمادگی روحی و روانی دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
در کشور ما با این که پرستاران جایگاه واقعی خود را نیافتهاند و در
چند سال اخیر نیز با تعداد قابل توجهی فارغالتحصیل رشته پرستاری از
دانشگاه آزاد و دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی
روبرو هستیم اما هنوز مراکز بهداشتی ـ درمانی به پرستارانی متخصص،
مجرب و توانمند نیازمندند و در واقع بازار کار برای فارغالتحصیل خوب
این رشته وجود دارد.چون پرستاران علاوه بر کار در بیمارستانها و
مراکز بهداشتی ـ درمانی میتوانند در صنعت برای مراقبت از سلامت و
بهداشت کارکنان صنایع مختلف، در سازمان تربیت بدنی و مراکز ورزشی
به عنوان یکی از اعضای اصلی تیم مراقبت پزشکی و در آموزش و پرورش
فعالیت نمایند.حتی یک پرستار میتواند به طور مستقل فعالیت کند؛
یعنی با تأسیس مرکز بهداشت خصوصی به ارزیابی وضعیت سلامت افراد
جامعه بپردازد یا مهدکودک دایر نماید.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
تشریح، فیزیولوژی، ایمونولوژی، بیوشیمی، میکروبشناسی، انگلشناسی، آمار حیاتی مقدماتی.
دروس اصلی:
تغذیه و تغذیه درمانی، اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماریها،
روانشناسی اجتماعی، داروشناسی، زبان تخصصی، اصول و روش آموزش به
بیمار.
دروس تخصصی:
اصول و فنون کاربرد احکام اسلامی در پرستاری، بررسی وضعیت سلامت،
پرستاری بهداشت جامعه، پرستاری بهداشت مادران و نوزادان و
مراقبتهای دوران بارداری و زایمان ، بیماریهای داخلی، عفونی و
پرستاریهای مربوط ، پرستاری ویژه، پرستاری در فوریتها، کودکان و
پرستاری مربوط 1 (کودک سالم)، کودکان و پرستاری مربوط 2 (کودک
بیمار)، بهداشت روانی، بیماریها و پرستاریهای مربوط ، اصول مدیریت
خدمات پرستاری، تاریخ و تحولات و اخلاق پرستاری، کارآموزی .
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
بینایی سنجی
دیباچه:
"سازمان بهداشت جهانی علم بینایی سنجی را مراقبت اولیه از بینایی میداند.
به این معنا که یک بیمار چشم در آغاز باید توسط یک بیناییسنج (اپتومتریست)
معاینه شود تا اگر دچار عیوب انکساری، اختلالات دید دو چشمی، انحرافات
عضلانی آشکار و غیرآشکار، تنبلی چشم، فیکساسیونهای غیر مرکزی و مواردی از
این قبیل بود، توسط متخصص بیناییسنجی معاینه گردد و در غیر این صورت به
پزشک متخصص ارجاع داده شود." در حقیقت وظیفه بیناییسنج تشخیص و تصحیح
عیوب انکساری (نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم) با تجویز عدسیهای
مناسب مانند عدسیهای عینک یا لنزهای تماسی، تشخیص و تصحیح
اختلالات دید دو چشمی و تنبلی چشم، تعیین بهداشت عمومی چشم و
بهداشت بینایی در محیطهای کار و تحصیل و دادن آموزش لازم در این
زمینه است؛ یعنی یک بیناییسنج باید بر روی محیطهای کار از نظر
مقدار روشنایی و حفاظت بینایی کار کارشناسی کند. همچنین تهیه و تجویز
وسایل کمک بینایی ماند اکولرهای ساده، مرکب، سیستمهای تلسکوپیک و
تلویزیونهای مداربسته برای نیمهبینایان و اندازهگیری میدان
بینایی در تخصص فارغالتحصیلان این رشته است. از سوی دیگر وقتی یک
بیمار به بیناییسنج مراجعه میکند متخصص این رشته پس از گرفتن
تاریخچه سلامت چشم و معاینه دقیق برای تعیین اشکالهای اصلی، در
صورت نیاز، بیمار را به متخصص مربوط اعم از چشم پزشک، متخصص گوش و
حلق و بینی، متخصص داخلی یا متخصص مغز و اعصاب ارجاع میدهد.
تواناییهای لازم :
یک بیناییسنج باید به درس فیزیک مسلط و بخصوص به فیزیک نور
علاقهمند باشد همچنین در دوره دبیرستان و پیشدانشگاهی درسهای ریاضی و
زیستشناسی را به خوبی فراگرفته باشد. از نظر جسمانی نیز لازم است
که از چشمها و دستهایی سالم برخوردار باشد. در ضمن این رشته صبر و
حوصله زیاد میخواهد چرا که تعیین نمره عینک یکی از سختترین کارها
در علوم بینایی است ونیاز به صبر و حوصله زیاد دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
در حال حاضر یک بیناییسنج موقعیت کاری خوبی دارد و حدود 80%
فارغالتحصیلان جذب بازار کار میشوند چون علاوه بر این که میتوانند
به طور مستقل مطب باز کنند و در زمینه تخصص خود فعالیت نمایند، تنها
افرادی هستند که در زمینه ارائه عینکهای مربوط به عیوب انکساری
به طور علمی و دانشگاهی تخصص دیدهاند. در ضمن یک بیناییسنج
میتواند به عنوان مشاور در مورد بهداشت چشم و مشکلات بینایی در
محیطهای آموزشی، خدماتی و صنایع با سازمانهای دولتی و صنایع
همکاری کند، یا مسؤول سنجش بینایی جهت امور استخدامی و نظامی و اخذ
گواهینامه رانندگی و خلبانی باشد و در اورژانس برای انجام کمکهای
اولیه چشمی تا رسیدن بیمار به مراکز ذیربط فعالیت نماید.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه و اصلی:
فیزیک نور، شیمی عمومی، بیوشیمی، فیزیولوژی عمومی، تشریح عمومی و
اعصاب، آمار حیاتی ، کمکهای اولیه، اورژانسهای چشم، آسیبشناسی
عمومی، میکروبشناسی، داروشناسی، علائم چشمی در بعضی از بیماریهای
داخلی، ژنتیک و چشم، تشریح و بافتشناسی چشم، فیزیولوژی چشم،
اپتیک هندسی و فیزیکی، لابراتوار اپتیک، فیزیولوژی اپتیک، مقدمات
اپتومتری، ابزرواسیون ، تاریخچه اپتومتری و علوم بینایی، زبان
تخصصی، اپتومتری، بینایی محیطی.
دروس تخصصی:
عدسیهای تماسی، آسیبشناسی چشم، اپتومتری کودکان، اپتومتری افراد
مسن و نیمهبینایان، اپتومتری مشاغل و بهداشت چشم، اپتومتری چشم،
مکانیسم دید دو چشمی، درمان آنومالیهای دو چشمی، آنالیز مشاهدات
کلنیکی،پایان نامه ، کارآموزی.
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
پرستاری دندانپزشکی
دیباچه: هدف رشته پرستاری دندانپزشکی آموزش بهداشت دهان و دندان است تا از
بیماریهای دهان و دندان پیشگیری شود. دانشجویان این رشته علاوه بر کسب
اطلاعات پایه درباره کلیه دروس دندانپزشکی، اطلاعات نظری و عملی درباره
نحوه مسواک زدن، اصول بهداشت دهان ودندان، فلوراید تراپی و جرمگیری به
دست میآورند. فارغالتحصیلان میتوانند در کارهای ساده لابراتواری
دندانپزشکی،خدمات دندانپزشکی در حین کار، بهداشت کاری دندانها، شرکت در
گروههای پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان، قبول مسؤولیت امور اداری
مراکز دندانپزشکی و پذیرش بیماری، همکاری موثری داشته باشند.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
بیوشیمی، بافتشناسی عمومی و اختصاصی، تشریح سر و گردن، میکروبشناسی و ایمنی دندان، فیزیولوژی، کالبدشناسی و مرفولوژی دندان.
دروس اصلی:
آسیبشناسی عمومی و اختصاصی، مواد دندانی، بیماریهای دهان و تشخیص، کمکهای اولیه، بهداشت دهان و تغذیه، فارماکولوژی، بهداشت عمومی.
دروس تخصصی:
ترمیمی پیشگیری، پروتزهای متحرک و ثابت، اندو، رادیوگرافی. اطفال و
پیشگیری، جراحی فک و دهان، پریو، ارتودنسی، پاراکلینیک بهداشت دهان
(لابراتوار فانتو)، کارآموزی.منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی
سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی
سازمان سنجش