مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
دیباچه: در کشور ما متوسط زمان پذیرش بیمار تا تعیین تکلیف نهایی 219 دقیقه
است؛ یعنی از زمان پذیرش بیمار در بخش اورژانس تا تعیین تکلیف نهایی او به
طور متوسط سه ساعت و نیم طول می‌کشد، زمانی که موجب صدمات جسمی، روحی و
خسارات مالی غیر جبرانی می‌گردد. بی‌شک یکی از مهمترین دلایل بروز این مشکل
و سایر مشکلات موجود در بیمارستان‌ها، نبود مدیریت قوی و توانمند است.
مدیریتی که بتواند با تکیه بر دانش و تجربه لازم از امکانات موجود، بهترین
بهره‌وری را داشته باشد و رضایت کارکنان و بیماران را تأمین کرده و بهترین
خدمات را در کمترین زمان ارائه دهد امروزه چنین مدیریتی نیاز به دانش تخصصی
دارد. دانشی که در کشور ما در رشته مدیریت خدمات بهداشتی ـ درمانی آموزش
داده می‌شود. در حقیقت از طراحی ساختمان تا برنامه‌ریزی برای ایجاد،
اداره، توسعه و احتمالاً تعطیل یک بیمارستان نیازمند بهره‌گیری از
اندیشه متخصصان رشته مدیریت خدمات بهداشتی ـ درمانی است. افرادی
که علاوه بر دانش مدیریت در زمینه داروشناسی، مدیریت اختصاصی
واحدهای مختلف بیمارستانی، استانداردهای بیمارستانی، کاربرد کامپیوتر
در مدیریت بیمارستان، روابط درون بخشی و برون بخشی بیمارستان،
سازمان و مدیریت بهداشت و درمان در ایران، ارزیابی مراقبت‌های
بهداشتی و درمانی، برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک در نظام بهداشتی و
درمانی و نظام بهداشتی و درمانی تطبیقی اطلاعات لازم را دارند
همچنین کلیاتی درباره داروسازی، پرستاری، پزشکی و بهداشت بیمارستان
می‌خوانند.رشته مدیریت خدمات بهداشتی ـ درمانی با بررسی دروس
مدیریت و تطبیق آن با دروس بهداشتی؛ نحوه اداره امور شاخه‌ها یا
زیرمجموعه‌های مختلف نظام بهداشت و درمان را تعیین می‌کند؛ یعنی
نحوه اداره شبکه‌های مختلف نظام بهداشت و درمان از خانه‌های
بهداشت گرفته تا مراکز بهداشتی ـ درمانی روستایی و شهری،
بیمارستان‌های عمومی و تخصصی وابسته به مرکز بهداشتی ـ درمانی
شهری، درمانگاه‌ها، دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و بیمارستان‌های تخصصی و
آموزشی وابسته به آنها و حتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی،
به دانش‌آموختگان این رشته در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و
دکترا آموزش داده می‌شود.
توانایی‌های لازم :
فارغ‌التحصیل رشته مدیریت خدمات بهداشتی ـ درمانی به عنوان مدیر
بخش بهداشت و درمان عمدتاً با بیماران؛ یعنی با ضعیف‌ترین ،
مظلوم‌ترین، نیازمندترین، حساس‌ترین و ناشکیباترین انسان‌ها روبرو
است. و از سوی دیگر با استرس، اضطراب، کمبودها، نواقص، نارضایتی‌ها و
برخوردهای متنوع سروکار دارد؛ بنابراین باید از پختگی، تحمل و
شکیبایی برخوردار باشد. همچنین لازم است که از نظر جسمی و روحی قوی
بوده و در تصمیم‌گیری قاطع باشد.در ضمن دانشجوی این رشته باید به
دروس علوم‌تجربی مثل فیزیک، شیمی، ریاضی، زیست‌شناسی و همچنین
زبان انگلیسی مسلط باشد.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به اهمیت رشته مدیریت
خدمات بهداشتی ـ درمانی و نیاز جامعه به فارغ‌التحصیلان آن پی
برده است و به همین دلیل به رغم آن که در تعدادی از رشته‌های
علوم‌پزشکی مانند پزشکی، پرستاری و مامایی با تعداد قابل توجهی
فارغ‌التحصیل مازاد نیاز روبرو هستیم؛ در کل ساختار مدیریتی نظام
بهداشت و درمان کشور، از وزارتخانه گرفته تا دانشگاه‌های علوم‌پزشکی،
شبکه‌های بهداشتی ـ درمانی و بیمارستان‌ها به فارغ‌التحصیلان این
رشته در هر سه مقطع لیسانس، فوق لیسانس و دکترا نیاز داریم. همچنین
فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند در هلال احمر، سازمان تأمین‌اجتماعی
و سازمان بیمه خدمات درمانی فعالیت نماید.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه :
روانشناسی عمومی، جامعه‌شناسی پزشکی و بهداشتی، اقتصاد خرد، اقتصاد
کلان، اصول حسابداری ، ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت، آمار حیاتی و
شاخص‌های بهداشتی (نظری و عملی)، کاربرد کامپیوتر در مدیریت، روش
تحقیق نظری و عملی، مکاتبات اداری، اصول و مبانی مدیریت، مدیریت
منابع انسانی، رفتار سازمانی، موازین حقوقی در بیمارستان، مدیریت
مالی، اصول انبارداری و تدارکات، اصول تنظیم و کنترل بودجه دولتی،
آشنایی با خدمات پرستاری، اصول خدمات بهداشتی، تغذیه و رژیم‌های
غذایی در بیمارستان، مبانی مددکاری اجتماعی.
دروس تخصصی :
زبان تخصصی ، کلیات پزشکی، واژه‌شناسی پزشکی، آشنایی با لوازم و
تجهیزات پزشکی، اپیدمیولوژی و عفونت‌های بیمارستانی، مدارک پزشکی،
برنامه‌ریزی خدمات بهداشتی و درمانی، سازمان و مدیریت بیمارستان ،
بیمه و تعرفه خدمات بهداشتی و درمانی، شناخت تهیه و توزیع دارو،
آشنایی با اصول طراحی و تجهیز بیمارستان، استانداردهای بیمارستانی،
اصول نگهداری و ایمنی بیمارستان، اقتصاد پزشکی، پروژه، کارآموزی در
عرصه منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف
خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
مدیریت
دیباچه: چگونه می‌توان معضل بیکاری را حل نمود؟ با مسأله سوءاستفاده مالی و
فساد اداری چه باید کرد؟ چرا کارکنان سازمان‌ها، گرفتار دلسردی، یأس و
افسردگی می‌شوند؟ چرا در تعدادی از سازمان‌های ما از امکانات موجود به خوبی
استفاده نمی‌شود؟بسیاری از متخصصان علوم گوناگون، به ویژه صاحبنظران علوم
انسانی درپاسخ به این سؤال‌ها می‌گویند که کلید معمای مشکلات سازمان‌های هر
جامعه "مدیریت" است. چون تأمین نیازهای فنی، خدماتی، درمانی و تفریحی
جامعه، بدون وجود مدیران لایق که بالاترین کارآیی و بهره‌وری را داشته
باشند، امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل هر جامعه‌ای برای فایق آمدن بر
مشکلات سازمانی خود، قبل از هر چیز باید به مسأله آموزش صحیح و موثر مدیریت
توجهی بنیادی داشته باشد. تخصصی که در بیشتر دانشگاه‌های معتبر علوم
انسانی جهان، تحت عنوان رشته مدیریت آموزش داده می‌شود. رشته مدیریت در
کشور ما دارای شاخه‌های متعددی است که از آن جمله می‌توان به
مدیریت بازرگانی، صنعتی، دولتی، جهانگردی ، بیمه، بیمه‌اکو، امور
گمرکی و امور بانکی اشاره کرد و همچنین از شاخه‌های تخصصی‌تری مثل
مدیریت کمیسریای دریایی یا اداره امور بیمارستان‌ها نام برد.
گرایش مدیریت بازرگانی:
یک دانشجوی مدیریت بازرگانی به عنوان یک مدیر تجاری تحصیل‌کرده،
می‌تواند امور تجاری را تفکیک و اداره کند و به یاری قدرت خلاقه
خویش در ایجاد بازار جدید، ارائه خدمات متنوع و تازه، ابداع روش‌های
جدید در عرضه و توزیع، کارآفرین باشد. فارغ‌التحصیل مدیریت بازرگانی
باید بتواند برای کالاهای موجود، بازار جدیدی پیدا کند یا روش‌های
مطلوب توزیع را در سیستم دولتی طراحی نماید، چون امروزه یکی از
بزرگترین مشکلات کشور ما، رساندن محصولات کشاورزی مثل برنج، چای و
مرکبات به بازار و به دست مصرف‌کننده است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف مدیریت:
اصول حسابداری، ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت، آمار و کاربرد آن در
مدیریت، کامپیوتر و کاربرد آن در مدیریت، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان،
روش تحقیق در مدیریت، مبانی سازمان و مدیریت، تحقیق در عملیات،
مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی، حقوق اساسی، مبانی
مدیریت اسلامی، سیستم‌های اطلاعاتی در مدیریت.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت بازرگانی:
مدیریت استراتژیک ، حقوق بازرگانی، حسابرسی، مدیریت تولید، مدیریت
مالی، توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی ، روانشناسی کار، حسابداری
صنعتی، بازاریابی و مدیریت بازار، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم،
سازمان‌های پولی و مالی بین‌المللی ، بازرگانی بین‌المللی ،
بازاریابی بین‌الملل، پول و ارز و بانکداری، سیاست پولی و مالی،
سیستم‌های خرید و انبارداری توزیع، حقوق بازرگانی بین‌الملل،
تحقیقات بازاریابی، روابط صنعتی، سمینار در مسایل مالی، سمینار در
مسایل بازاریابی، بهره‌وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان.گرایش
مدیریت صنعتی یکی از علل عدم موفقیت صنایع ما این است که اکثر
مسؤولین واحدهای صنعتی؛ فارغ‌التحصیل مدیریت‌صنعتی نیستند. حضور یک
کارشناس مدیریت صنعتی که مسؤولیت نیروی انسانی را بر عهده بگیرد،
در هر واحد صنعتی ضروری است تا بتواند با استفاده از دانش خویش؛
مشارکت، مهارت و انگیزه نیروی انسانی واحد صنعتی مورد نظر را افزایش
دهد. مدیریت صنعتی دارای سه بعد اصلی فنی و تکنیکی، مالی و
رفتاری و اجتماعی است. در رشته مهندسی صنایع دانشجویان بیشتر به
مطالعه بعد فنی و تکنیکی صنایع می‌پردازند اما رشته مدیریت صنعتی
به دو بعد مالی و رفتاری صنایع تأکید بیشتری دارد.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت صنعتی:
مدیریت مالی، روانشناسی صنعتی، حسابداری صنعتی، بازاریابی و مدیریت
بازار ، کنترل کیفیت آماری، سیستم‌های خرید و انبارداری و توزیع،
تحقیق در عملیات، کنترل پروژه ، طرح‌ریزی و تعمیرات و نگهداری،
کارسنجی و روش‌سنجی، مدیریت کارخانه، حفاظت صنعتی، بررسی اقتصادی
طرح‌های صنعتی، روابط صنعتی، فنون تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم،
بازاریابی بین‌المللی، بهره‌وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان،
پروژه.
گرایش مدیریت دولتی:
هدف رشته مدیریت دولتی، تربیت مدیران شایسته‌ای است که بتوانند
وظایف پنجگانه محوله را به نحو احسن در سازمان‌ها و تشکیلات دولتی
کشور انجام دهند. این وظایف عبارتند از:
1ـ برنامه‌ریزی و اجرای آن. 2ـ سازماندهی یا تقسیم وظایف بین
کارکنان یک سازمان به نحوی که با تقسیم کار بتواند مهارت پرسنل
خود را در پرداختن به کارهای جزئی افزایش دهد. 3ـ عملیات امور
استخدامی یا کارگزینی کارکنان جدید. 4ـ هدایت و راهبری. 5 ـ نظارت و
کنترل.برای مثال چون در یک بخش دولتی، رقابت وجود ندارد؛ کارکنان تمایل به
افزایش ارتقای خدمات ندارند و این وظیفه مدیریت است که بتواند در چارچوب
قوانین و مقررات دولتی، با خلاقیت و نوآوری خویش، کارآیی و بهره‌وری
کارکنان را افزایش دهد.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت دولتی:
روانشناسی سیاسی، جامعه‌شناسی‌سازمان‌ها، توسعه اقتصادی و
برنامه‌ریزی، مدیریت تحول سازمانی، حسابداری دولتی، مالیه عمومی و
تنظیم خط‌مشی مالی، فراگرد تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت سازمان‌های
محلی و شهرداری‌ها، مبانی مدیریت دولتی، مدیریت تطبیقی ، مدیریت
توسعه، مدیریت تعاونی‌ها، تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی، سیر اندیشه‌های
سیاسی و تحول نهادهای اداری، مباحث ویژه مدیریت دولتی، حقوق
اداری، سازماندهی و اصلاح تشکیلات و روش‌ها، روابط کار در
سازمان.گرایش مدیریت جهانگردی کشور ایران 1648000 کیلومتر مربع وسعت
دارد و هرگوشه‌اش دارای جلوه و لطفی تازه، رمز و رازی دیگر و زیبایی و
صلابتی دو چندان است. اما با وجود این همه جلوه و جذابیت، تنها سهم اندکی
از صنعت سودآور جهانگردی را به خود اختصاص داده است. نتیجه یک نظرخواهی که
از خبرنگاران خارجی به عمل آمده است، نشان می‌دهد که بسیاری از آنها بر این
اعتقادند که مدیریت ضعیف یکی از عوامل رکود صنعت جهانگردی در کشور ما است.
چون لازمه توسعه و تقویت صنعت جهانگردی، اطلاع از زمینه‌های
اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی و فرهنگی کشور است تا بتوان امکانات
موجود و همچنین مسائل و مشکلاتی که در راه توسعه این صنعت وجود
دارد، شناسایی کرد و سپس براساس تحقیقات موجود، یک برنامه‌ریزی دقیق
و عملی داشت. کاری که تنها به یاری مدیران کارآمد و متخصص در صنعت
جهانگردی امکان‌پذیر است؛ تخصصی که در شاخه مدیریت جهانگردی آموزش
داده می‌شود. یعنی متخصص این رشته در نهایت باید بداند که چه نوع
جهانگردی را جذب کند؟ چگونه جذب کند؟ و چگونه بازارهای جهانگردی
جدیدی برای جذب توریست ایجاد نماید؟
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت جهانگردی:
تاریخ و فرهنگ ایران، شناخت روحیات ملل، قوانین و مقررات حقوقی
جهانگردی، مبانی مردم شناسی جهانگردی، مدیریت بازاریابی و تبلیغات
جهانگردی، اقتصاد جهانگردی، شناخت صنایع دستی ایران ، نقشه‌خوانی و
آشنایی با نقشه، جغرافیای جهانگردی ایران، شناخت صنعت جهانگردی ،
گذراندن اوقات فراغت، آداب سفر در اسلام، تجزیه و تحلیل مسائل
اجتماعی در ایران، باستان‌شناسی ایران ، هنر و معماری ایران، آشنایی
با موزه‌های ایران، امور مسافرت و صدور بلیط، فن راهنمایی،
برنامه‌ریزی توسعه جهانگردی ، مطالعات تطبیقی سیاست‌های جهانگردی،
فرهنگ عامه، زبان انگلیسی مکاتبات تخصصی، زبان انگلیسی مکالمه،
آشنایی با سازمان‌های دولتی ایران، نقش جهانگردی در بسط روابط
بین‌الملل و گسترش منابع اقتصادی کشور، کارآموزی، اصول حسابداری،
ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت، آمار و کاربرد آن در مدیریت، کامپیوتر
و کاربرد آن در مدیریت، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، روش تحقیق در
مدیریت، مبانی سازمان و مدیریت، تحقیق در عملیات، مدیریت رفتار
سازمانی، مدیریت منابع انسانی، حقوق اساسی، مبانی مدیریت اسلامی،
مبانی سازمان و مدیریت، سیستم‌های اطلاعاتی در مدیریت.
گرایش مدیریت بیمه:
بیمه یکی از شاخص‌های توسعه در کشورهای پیشرفته است، چون هر سرمایه‌داری که
بخواهد در کشوری سرمایه‌گذاری کند، باید اطمینان داشته باشد که در صورت
بروز هرگونه حادثه یا خطری، سرمایه وی مصون خواهد بود. از همین‌رو در
کشورهای پیشرفته از بیمه به عنوان صنعت بیمه یاد می‌کنند. به این معنی که
همزمان با توسعه صنعت، بیمه نیز توسعه خواهد یافت و همچنین بر این اعتقادند
که هر فردی نمی‌تواند وارد این صنعت شود بلکه باید متخصص و دانش‌آموخته
این صنعت باشد. در کشور ما نیز دانشجوی مدیریت بیمه، نحوه اداره
سازمان‌های بیمه و چگونگی رفتار با بیمه‌گذارها را فرا می‌گیرد تا
بتواند آنها را به بیمه‌گذاری ترغیب و تشویق کند. همچنین دانشجوی این
گرایش درباره انواع فعالیت‌های بیمه مثل بیمه عمر، ماشین، خدمات
درمانی و غیره اطلاعات لازم را کسب کرده و چگونگی فعالیت دراین
زمینه‌ها را براساس پایه و مبانی مدیریتی فرا می‌گیرد.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت بیمه:
حسابداری صنعتی، اصول مدیریت بازرگانی، روانشناسی عمومی،
جامعه‌شناسی، توسعه اقتصادی ، حسابرسی ، پول و ارز و بانکداری، حقوق
تجارت ، حقوق مدنی، اصول بیمه، بیمه اموال، بیمه اشخاص،
حسابداری شرکت‌های بیمه ، مدیریت ریسک و بیمه ، بیمه اتکایی، حقوق
بیمه، بازاریابی و مدیریت بازار، متون بیمه انگلیسی.
گرایش مدیریت بیمه اکو :
بیمه اکو یک دانشکده تخصصی است که در ایران ایجاد شده است و
دانشجویان خود را از بین علاقه‌مندان کشورهای عضو پیمان منطقه‌ای اکو
انتخاب می‌کند. در این گرایش موضوعات مختلف مدیریتی، اقتصادی،
حقوقی، حسابداری و تجاری آموزش داده می‌شود و دانشجویان درباره نقش
بیمه در ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری و امنیت اقتصادی و رفاهی جامعه
مطالعه می‌کنند. گفتنی است تفاوت این گرایش با مدیریت بیمه در آن
است که تمامی دروس گرایش مدیریت بیمه اکو به زبان انگلیسی است و
از همین رو این دانشکده در مرحله اول ده برابر ظرفیت، دانشجو
می‌پذیرد و سپس از بین داوطلبان افرادی که تسلط بیشتری به زبان
انگلیسی دارند، انتخاب می‌کند. همچنین در این گرایش به قوانین حقوق
بین‌الملل و تجارت بین‌الملل توجه بیشتری می‌شود.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت بیمه اکو:
Sociology ، Principles OF Psychology ، Principles OF economics ،
Principles OF management ، Callege Algebra ، Applied Mathematics ،
Accounting ، Principles of Law، Introduction To Insurance ، Introduction
To Computer Sci، Research Methodology ، Micro ECO Analysis ، Macro ECO
Analysis، Mathematical Statistics and Probability ، Principles of
Insurance ، Operation Research ، Public Finance ، Organizational
Behaviour ، Money and Banking ، Management of Human Resources ،
Financial Management ، International Econ andrg ، Business Policy ،
Legal Aspects of Ins ، Property and Pec. Ins ، Insurance of the Person ،
Risk Management ، Marketing and its Ins. Applic، Fundumental of loss
surveying /Adjusting ، Ins. Co. Administration and Mat ، Reinsurance ،
Econ.DeveLopment and Planning ، System Analysis، Insurance Accounting ،
Paperon Ins ، Engineering Ins ، Liability Ins، Maritime Law ، Maritime
Hull and Aviation Insurance ، Math Basis of Life Ins ، Life Ins. Agency
Org. and Mgt ، Group Life and Health Ins ، Life Ins. Apl and
Underwriting .
گرایش مدیریت امور گمرکی:
گمرک در خدمت تجارت جهان است و گرایش مدیریت امور گمرکی نیز بخشی
از مدیریت تجاری و بازرگانی است که در آن نحوه بررسی کالاهای
وارداتی و صادراتی و نحوه تنظیم اظهار نامه‌ها و چگونگی ایجاد
تعرفه‌های مالیاتی آموزش داده می‌شود. همچنین دانشجویان می‌آموزند
براساس سیاست اقتصادی کشور، کالاهای ممنوعه و غیرممنوعه را شناسایی
کنند.
دروس اصلی و تخصصی گرایش مدیریت امور گمرکی:
مالیه عمومی و خط‌مشی مالی دولت‌ها، اصول بیمه ، حقوق و مقررات
مدنی، حقوق تجارت، توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، حسابداری دولتی ،
مسایل بانکی و اعتبارات اسنادی، مکاتبات بازرگانی به زبان
انگلیسی، روش‌های تحقیق و مأخذشناسی، اصول تنظیم و کنترل بودجه
دولتی، قوانین و مقررات گمرکی ، شیمی کانی‌ها و فلزات، شناخت الیاف
نسجی و مصنوعات آنها، آشنایی با ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی و
الکترونیکی، آشنایی با میراث فرهنگی، آثار هنری و عتیقه‌جات، مقررات
عمومی صادرات و واردات سازمان‌ها و کنوانسیون‌های بین‌المللی گمرکی،
زبان انگلیسی تخصصی ، بازرگانی بین‌الملل ، امور مالی بین‌الملل،
آشنایی با صنعت حمل و نقل، طبقه‌بندی کالا.
توانایی‌های لازم :
قدرت رهبری، اعتماد به نفس، روابط اجتماعی خوب، توان تجزیه و
تحلیل و قدرت بیان قوی از ویژگی‌های لازم برای دانشجوی رشته
مدیریت در تمامی گرایش‌ها است. دانشجوی این رشته بخصوص در
گرایش‌های بازرگانی و صنعتی باید به مسائل تجاری و اقتصادی و محیط
بازار علاقه‌مند بوده و در دروس ریاضی، زبان انگلیسی و ادبیات فارسی
قوی باشد. همچنین دانشجوی رشته مدیریت بخصوص مدیریت صنعتی باید در
دروس ریاضی و آمار قوی باشد. دانشجوی مدیریت جهانگردی نیز لازم
است که به تاریخ و فرهنگ خود و به درس جغرافیا علاقه‌مند باشد و از
روابط اجتماعی خوبی برخوردار بوده و به یک زبان خارجی مثل
انگلیسی، فرانسه یا عربی مسلط باشد تا بتواند با جهانگردان خارجی به
راحتی ارتباط برقرار کند. این رشته از هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و
فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد.
موقعیت شغلی در ایران :
یک فارغ‌التحصیل رشته مدیریت نباید انتظار داشته باشد که از همان
بدو امر به عنوان مدیر یک شرکت یا کارخانه مشغول به کار گردد. چون
بخشی از مطالب و محتوای کلاس‌های مدیریت باید به عنوان تجربه از
محیط و سازمان‌های جامعه گرفته شود. بنابراین فارغ‌التحصیل این
رشته در ابتدا باید به عنوان یک کارشناس در رده‌های پایین‌تر وارد
بازار کار شده و سپس به مرور پله‌های ترقی را طی کند. در کل
فارغ‌التحصیل مدیریت دولتی می‌تواند در مؤسسات دولتی و عمومی و
خدماتی مشغول به کار گردد. مدیریت بازرگانی می‌تواند در سازمان‌های
اقتصادی و بازرگانی فعالیت کند و مدیریت صنعتی برای کار در
سازمان‌های صنعتی و تولیدی مناسبتر است. به دلیل نیاز به نیروی کار
متخصص در صنعت جهانگردی کشور نیز، تمامی دانشجویان گرایش مدیریت
جهانگردی جذب بازار کار می‌شوند و می‌توانند در دفاتر خدمات مسافرتی
به عنوان مدیر فنی یا تورگردان و یا در سازمان میراث فرهنگی و
گردشگری وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی مشغول به کار گردند. علاوه بر
شرکت‌های بیمه دولتی که به متخصصان رشته مدیریت نیاز دارند،
شرکت‌های بازرگانی و حمل و نقل که در ارتباط با تجارت بین‌المللی
هستند نیز فارغ‌التحصیلان گرایش مدیریت بیمه را جذب می‌کنند
منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
مددکاری اجتماعی
دیباچه: وقتی سخن از مددکاری می‌شود بسیاری از افراد به یاد زندان‌ها یا
پرورشگاه‌ها می‌افتند که در آنجا افرادی به نام مددکار در دفتر یا واحد
مددکاری فعالیت می‌کنند. اما حرفه مددکاری به فعالیت در دو مکان فوق محدود
نمی‌شود. بلکه مددکاری اجتماعی، یکی از رشته‌های کاربردی است که
فارغ‌التحصیل آن باید بتواند در مراکز مختلف با استفاده از روش‌ها و
تکنیک‌هایی که آموزش دیده است، وارد زندگی انسان‌هایی شود که به هر دلیل
اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی دچار مشکل بوده و نمی‌توانند مشکل خود
را به تنهایی حل کنند یا منشأ مشکل خویش را تشخیص بدهند.در واقع این افراد
می‌توانند به یاری مددکارمشکل خویش را شناخته وحل نمایند.بنابراین اگر
بخواهیم این رشته را به طور خلاصه معرفی کنیم، باید بگوییم که هدف رشته
مددکاری این است که به افراد نیازمند به خدمات اجتماعی کمک کند تا خود را
بیابند، مشکل خویش را بشناسند و سپس راه حل آن را پیدا کنند.
توانایی‌های لازم :
یک مددکار باید دارای توانمندی‌های روحی خاصی باشد؛ یعنی باید
روحیه‌ای قوی داشته باشد تا بتواند مشکلات و معضلاتی را که در زندگی
انسان‌ها می‌بیند، تحمل کند پس باید پذیرفت که افراد زودرنج و بسیار
حساس و عاطفی به درد این رشته نمی‌خورند. در ضمن یک مددکار نباید در
گفتگو و ارتباط برقرار کردن با دیگران دچار مشکل شود و در نهایت یک
مددکار باید خود را به خوبی بشناسد چون اگر خود را نشناسد، نمی‌تواند
به دیگری شناخت بدهد و او را کمک کند.
موقعیت شغلی در ایران :
رشته مددکاری از جمله رشته‌هایی است که داوطلبان هر سه گروه
آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی می‌توانند آن
را انتخاب کنند همچنین دانشجویان این رشته باید در دوران تحصیل 24
واحد کارورزی و پس از فارغ‌التحصیلی 2 سال طرح بگذرانند. این دو
ویژگی رشته فوق را متمایز ساخته است، چرا که فارغ‌التحصیلان این
رشته به دلیل تجربه ناشی از 24 واحد کارورزی در 6 واحد مستقل و 2
سال طرح در سازمان‌ها و مؤسسه‌های دولتی، از موقعیت شغلی مناسبی
برخوردار هستند.در واقع هر جایی که اداره رفاه یا امور اجتماعی هست،
مددکار اجتماعی می‌تواند در آنجا حضور داشته و مسؤولیتی را بر عهده
بگیرد. در نتیجه فارغ‌التحصیلان این رشته مشکل اشتغال ندارند. اما با
وجود مزیت‌های این رشته، باید پذیرفت که رشته مددکاری با مشکلاتی
نیز گریبانگیر است که در این میان گمنام بودن رشته مددکاری در
جامعه و حتی در بین جوانان و داوطلبان کنکور مشکل بسیار بزرگی است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه و اصلی :
مبانی جامعه‌شناسی ، خدمات اجتماعی و تعاون در اسلام، مبانی
روانشناسی، ریاضیات پایه، مبانی مددکاری، آمار مقدماتی، مبانی رفاه
اجتماعی، مبانی جمعیت‌شناسی، مبانی مردم‌شناسی، کاربرد آمار در خدمات
اجتماعی، اصول علم اقتصاد، کلیات حقوق، مبانی مدیریت، اصول علم
سیاست، اصول توانبخشی، روانشناسی اجتماعی، نظریه‌های جامعه‌شناسی،
روش تحلیل جمعیت، روش تحقیق در خدمات اجتماعی (عملی)، نهاد
خانواده، آسیب‌شناسی اجتماعی، حقوق خانواده و کار، جامعه‌شناسی
روستایی، بهداشت خانواده، جامعه‌شناسی شهری و توسعه، بهداشت روانی،
بررسی مسایل اجتماعی ایران، مدیریت مؤسسات خدمات اجتماعی، کلیات
برنامه‌ریزی اقتصادی و تجاری.
دروس تخصصی :
مددکاری فردی ، آشنایی با روش‌های مددکاری، پویایی گروهی، مددکاری
گروهی، توانبخشی گروه‌های خاص، کارورزی مددکاری فردی ، روانشناسی
کودک و نوجوان، مشاوره و مددکاری، مددکاری جامعه‌ای ، روانشناسی
مرضی، کارورزی در مددکاری گروهی ، تغذیه، کارورزی مددکاری جامعه ،
اقتصاد ایران، پروژه تحقیقاتی ، سرپرستی در خدمات اجتماعی.منبع: کتاب
آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه
سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش
مامایی
دیباچه: "تولد" بزرگترین، با شکوه‌ترین و بحرانی‌ترین لحظه زندگی و
قدیمی‌ترین تجربه بشری است و در میان مشاغل نیز مامایی (در شکل سنتی آن)
یکی از قدیمی‌ترین مشاغل است. البته نباید تصور کرد که آنچه امروزه به نام
حرفه و دانش مامایی معروف است، ادامه و دنباله همان مامایی سنتی است بلکه
امروزه مامایی دانشی است که بر مشاهده، آموزش، پیشگیری، تحقیق، تشخیص و
درمان استوار شده است. در واقع این رشته یکی از زیر مجموعه‌های علوم
پزشکی است که نقش‌های بسیار گسترده‌ای اعم از نقش مشاوره‌ای،
آموزشی، مراقبتی، حمایتی، درمانگری و تحقیقاتی دارد. البته تمامی
این نقش‌ها در ارتباط با مادر و کودک مفهوم پیدا می‌کند؛ یعنی ماما
به مشاوره قبل، بعد و هنگام ازدواج، آموزش و نحوه تنظیم خانواده،
مراقبت در دوران بارداری، زایمان طبیعی و مراقبت بهداشتی مادر و
کودک و آموزش به دختران در زمینه بهداشت دوران بلوغ و بعد از آن
می‌پردازد.
توانایی‌های لازم :
رشته مامایی عشق و علاقه و صبر و حوصله بسیار بالایی می‌خواهد چون
یک خانم در حال زایمان شرایط بسیار حساسی دارد و بسیاری از حرف‌ها
یا حرکاتش در اختیار خودش نیست و یک ماما باید در حد امکان با صبر و
حوصله بسیار به او آرامش و قوت قلب بدهد و توجه داشته باشد که
مسؤولیت جان دو نفر؛ یعنی مادر و جنین او را برعهده دارد. همچنین یک
ماما باید بسیار باهوش و نکته‌سنج باشد و از مقابل مسائل هرچند که
کوچک باشند به سادگی نگذرد. زیرا خیلی از مسائل یا علائم کوچکی که
در هنگام بارداری یا زایمان ظاهر می‌شوند، در صورت عدم توجه
می‌توانند خطرات جانی برای نوزاد یا مادر به دنبال داشته
باشند.دانشجوی مامایی باید از نظر جسمی و روحی سلامت کامل داشته و
از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد، چون مشاوره و آموزش بخش مهمی
از کار یک ماما است.
موقعیت شغلی در ایران :
از مراکزی که یک ماما می‌تواند در آنها مشغول به کار شود، می‌توان
به بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها، درمانگاه‌ها و مراکز بهداشتی اشاره کرد.
همچنین ماما طبق قوانین حاضر در صورت داشتن مدرک کارشناسی می‌تواند
مطب دایر کرده و در آن به ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بپردازد.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
سلول‌شناسی و بافت‌شناسی، بیوشیمی، تشریح، فیزیولوژی، ایمنی شناسی، میکروب‌شناسی و انگل‌شناسی.
دروس اصلی :
آسیب‌شناسی اختصاصی و عمومی، اصول خدمات بهداشتی جامعه و آموزش
بهداشت، داروشناسی، اصول و فنون پرستاری و مامایی و روش اطاق عمل و
زایمان، آمار حیاتی و روش تحقیق، روانشناسی، اصول اپیدمیولوژی و
مبارزه با بیماری‌ها، زبان تخصصی.
دروس تخصصی :
اصول تغذیه مادر و کودک، تاریخ، اخلاق و مقررات پزشکی، جنین‌شناسی،
مقررات پزشکی قانونی، ژنتیک، بارداری و زایمان، کاراموزی بارداری و
زایمان، آزمایش‌های کاربردی در مامایی، نوزادان، کارآموزی نوزادان،
بیماری‌های کودکان، نشانه‌شناسی و معاینات فیزیکی، فیزیوپاتولوژی
بیماری‌های داخلی جراحی و عفونی، کارآموزی بیماری‌های داخلی و
جراحی، بهداشت مادر و کودک و خانواده، کارآموزی بهداشت مادر و کودک و
خانواده، تغذیه درمانی مادر و کودک، روانپزشکی در مامایی،
رادیولوژی، سونوگرافی و الکتروفیزیولوژی در مامایی و زنان، اصول
مدیریت و کاربردهای آن در مامایی، بیحسی و بیهوشی و احیا در مامایی،
بیماری‌های زنان و ناباروری، اختلال عمل جنسی و آموزش مشاوره آن،
کارآموزی بیماری‌های زنان، پایان‌نامه.منبع: کتاب آشنایی با رشته های
دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان
رشته ی سازمان سنجش
گفتاردرمانی
دیباچه:
رشته گفتار درمانی یکی از زیر مجموعه‌های علوم توانبخشی است و هدف
آن یاری رساندن به افرادی است که دچار اختلالات گفتاری و زبانی
هستند که این کمک شامل موارد زیر می‌شود:
کمک به افرادی که اختلالات تلفظی دارند، بیمارانی که اختلال در
صوت دارند، بیمارانی که دچار آسیب‌های مغزی شده‌اند ( قدرت سخن
گفتن نداشته یا بی‌ربط سخن می‌گویند)، یاری کردن ناشنوایان برای
برقراری ارتباط کلامی، کمک به طیف گسترده‌ای از عقب‌ماندگان ذهنی
برای برقراری ارتباط کلامی، توصیه و مشاوره به افراد جامعه.این
دسته از متخصصان در وهله اول آسیب‌هایی را که توسط عامل ژنتیکی یا اکتسابی
به گفتار و زبان وارد شده تشخیص می‌دهند و در وهله دوم به ارزیابی میزان
آسیب‌دیدگی و علت آن می‌پردازند و سپس مرحله درمان را شروع می‌کنند.برای
مثال امکان دارد که به علت سکته مغزی، تصادف یا اصابت ترکش، اختلالی در
حوزه زبان فرد ایجاد شود که این اختلال می‌تواند به صورت بی‌ربط صحبت کردن
یا ناتوانی در سخن گفتن بروز کند. یا اینکه امکان دارد مشکل در حوزه گفتار
باشد؛ یعنی در تولید گفتار و یا روانی گفتار اختلالی به وجود بیاید. برای
مثال کودکی که صدای "ر" را "ل" تلفظ می‌کند دارای اختلال در تولید گفتار
است و همچنین فردی که در طول یک دقیقه به جای 4 جمله (به طور متوسط) یک
جمله را گفته و یا برعکس 10 جمله را بیان می‌کند، دچار اختلال در روانی
گفتار است و بالاخره امکان دارد تارهای صوتی به دلایل مختلف آسیب ببینند که
موجب خراب شدن کیفیت صوت می‌شود. در تمام موارد فوق یک گفتار درمان سعی
می‌کند که به شیوه‌های غیرپزشکی و بدون استفاده از دارو، آسیب ایجاد شده را
درمان کند اما طول درمان و نحوه درمان متفاوت خواهد بود؛ یعنی آسیب‌های
حوزه زبان چون به سیستم عصب مرکزی در مغز برمی‌گردد، طولانی‌تر و دشوارتر
است اما درمان اختلاف حوزه گفتار آسان‌تر و سریع‌تر می‌باشد.
توانایی‌های لازم :
صبور بودن مهمترین ویژگی لازم برای یک گفتار درمانگر است. چرا که
بعضی از بیماران به کندی پیشرفت می‌کنند. همچنین متخصص این رشته
باید انعطاف‌پذیر باشد. برای این که در این کار تنوع مراجعه‌کنندگان
بسیار زیاد است؛ یعنی مراجعین می‌توانند یک بچه 2 ساله تا یک فرد 90
ساله باشند که بدون شک هریک روحیات و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
دانشجوی موفق این رشته کسی است که به زبان انگلیسی و دانش
کامپیوتر مسلط باشد. همین‌طور بهتر است با لهجه‌های مختلف آشنایی
داشته باشد چون ممکن است ناشنوایی به او مراجعه کند که در یک
محیط تُرک یا کُرد زبان زندگی کرده است.
موقعیت شغلی در ایران :
یک گفتار درمانگر می‌تواند به قاریان قرآن، مداحان، خواننده‌ها،
گویندگان صدا و سیما، دوبلورها و در کل افرادی که از صوت خود به
صورت حرفه‌ای استفاده می‌کنند، آموزش دهد که چگونه سخن بگویند یا از
صوت خود استفاده کنند تا مشکلی برایشان به وجود نیاید. این رشته
برای جوانان کنجکاو که به دنبال کشف ناشناخته‌ها می‌باشند و
می‌خواهند در زمینه تحصیلی‌شان حرف اول را بزنند، رشته بکری است و
زمینه‌های ناشناخته زیادی دارد. یک گفتار درمانگر می‌تواند در
درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت، مراکز ویژه توانبخشی و مراکز آموزش و
پرورش استثنایی فعالیت بکند چون قسمت عمده کار در ارتباط با
ناشنواها و کم‌شنواها است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه و اصلی:
فیزیک صوت، آناتومی و فیزیولوژی عمومی، آناتومی و فیزیولوژی
مکانیزم گفتار، آناتومی و فیزیولوژی اعصاب و رابطه با گفتار،
روانشناسی کودک و نوجوان، روانپزشکی کودک و نوجوان، روانشناسی
یادگیری، رشد روانی حرکتی، عقب‌ماندگی ذهنی، بازی درمانی، سنجش
شنوایی، مبانی شنوایی سنجی، زبان تخصصی، کمک‌های اولیه،
زبان‌شناسی، آواشناسی، روانشناسی زبان، اصول و متون مشاوره،
اصطلاحات پزشکی، روش تحقیق، ژنتیک پزشکی، بافت‌شناسی و آسیب‌شناسی،
بیماری‌های گوش و حلق و بینی ، کاربرد جراحی در گفتار درمانی،
بیماری‌های اعصاب در رابطه با گفتار، ارتودنسی در رابطه با گفتار،
اصول توانبخشی.
دروس تخصصی :
مبانی گفتار درمانی، رشد طبیعی گفتار و زبان، بیماری‌شناسی تأخیر رشد
گفتار و زبان، بیماری‌شناسی اختلال در تولید گفتار، مدیریت در گفتار
درمانی، بیماری‌شناسی اختلال در صوت، بیماری‌شناسی اختلال در تشدید،
بیماری‌شناسی اختلال در خواندن، ارزیابی و تشخیص افتراقی در
بیماری‌شناسی گفتار و زبان، پروژه و پژوهش، کارآموزی بالینی.منبع:
کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه
سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش